مدل نظري قراردادهاي ساخت، بهره برداري و انتقال در محيط پيچيده (مطالعه ي چندموردي: قراردادهاي مشاركت آزادراهي ايران)

تأمين مالي بالا و دوره‌ي بهره‌برداري طولاني، دو جنبه‌ي مهم اثرپذيري قراردادهاي مشاركتي از محيط پروژه هستند. ساختار قراردادهاي مشاركتي در ايران به جهت عدم تناسب با محيط پيچيده‌ي پروژه، اهداف عملكردي را با مشكل مواجه كرده است. هدف اصلي پژوهش حاضر، شناسايي عوامل محيطي مؤثر، چالش‌ها، موانع بستري، نحوه‌ي تعامل و پيامدهاي حاصل از قراردادهاي مشاركت آزادراهي است. راهبرد مطالعه‌ي موردي، رويكرد كيفي و تجزيه‌وتحليل داده‌ها با نظريه‌ي داده‌بنياد، ويژگي‌هاي عمده‌ي روش‌شناسي پژوهش حاضر هستند. يافته‌هاي حاصل از چهار مورد آزادراهي، ابتدا نشان دادند كه قراردادهاي مشاركت، بدون توجه به چرخه‌ي عمر و بهره‌برداري طولاني منعقد شده‌اند. در دوره‌ي ساخت، علي‌رغم سعي در عملكرد همدلانه، ولي به دليل فهم ناقص از تعهدهاي قراردادي و انتقال نامناسب ريسك‌ها، معيارهاي عملكردي رضايت‌بخش نيستند. همچنين در دوره‌ي بهره‌برداري نيز به دليل افزايش هزينه‌ها، ناكافي بودن درآمد و افزايش پيچيدگي محيطي، بازگشت سرمايه در ابهام قرار گرفته است. مدل زمينه‌يي به‌دست آمده، قراردادهاي مذكور را نابالغ و با طرفين ناراضي نشان مي‌دهد.