ارزيابي ناهمگوني فضايي شاخص آشفتگي هيدرورسوب‌شناسي در زيرحوضه‌هاي ساميان

شاخص‌هاي بوم‌شناختي به ابزارهاي مهمي براي ارزيابي و پايش منابع طبيعي تبديل شده‌اند كه درك رابطه بين فعاليت‌هاي زيست‌شناسي و واكنش بوم‌شناختي براي ساختار آن‌ها ضروري است. از طرفي، فعاليت‌هاي انساني از طريق تغييرات در توليد رسوب، انتقال و ذخيره‌سازي تأثيرات قابل توجهي بر تكامل چشم‌انداز دارند. لذا اين امر در مديريت جامع‌نگر حوضه‌ها و اكوسيستم‌هاي مختلف بايستي مورد توجه قرار گيرد. بر همين اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزيابي ناهمگوني فضايي شاخص آشفتگي هيدرورسوب‌شناسي (HSDI) در زيرحوضه‌هاي ساميان واقع در بخش مركزي استان اردبيل انجام شد. بدين‌منظور، ابتدا عوامل انتقال رسوب (ST)، تنش هيدرولوژيكي (HS)، تغذيه آب زيرزميني (Rec) و پتانسيل فرسايش خاك (SEP) براي 27 زيرحوضه مختلف مورد مطالعه محاسبه شد. در ادامه، وزن‌دهي اين عوامل با استفاده از روش آنتروپي شانون صورت گرفت. سپس با استفاده از ميانگين وزني شاخص آشفتگي هيدرورسوب‌شناسي (HSDI) محاسبه و پهنه‌بندي شد. نتايج نشان داد كه مقادير متوسط، حداكثر و حداقل مقدار شاخص HSDI در حوضه ساميان به‌ترتيب برابر 10.17، 45.67 و 0.20 بوده است. هم‌چنين، طبق نتايج به‌ترتيب 87.67، 5.33، 5.32 و 1.68 درصد از مساحت حوضه در طبقات خيلي‌كم، كم، متوسط و زياد از سطح آشفتگي دسته‌بندي شد. زيرحوضه 19 واقع در بخش شمالي، و زيرحوضه‌هاي 20 و 21 واقع در بخش مركزي حوضه ساميان داراي بيش‌ترين آشفتگي هستند، لذا براي انجام اقدامات مديريتي در اولويت قرار مي‌گيرند. چارچوب پژوهش حاضر به‌عنوان ابزاري بالقوه براي حمايت از تصميماتي كه بايد بر بهبود مديريت منابع طبيعي متمركز باشد، قابليت كاربرد دارند.