واكاوي مضامين پنهان در تاريخ نگاري ايران قرون ميانه

مقالۀ حاضربه بررسي مضامين پنهان در كتاب هاي تاريخي دوران ميانه ايران مي پردازد و هدف از نگارش مقاله پاسخ به اين سه پرسش است كه مضامين پنهان چيست؟ چگونه مي توان وجود آن ها را در متون تاريخي اثبات كرد؟ اشكال مختلف مضامين پنهان در كتاب هاي تاريخي ايران قرون ميانه به چه شكل بوده است؟ منظور از مضامين پنهان پوشيده گويي و يا به تلويح سخن گفتن مورخان سنتي در متون تاريخي است. تحليل محتواي متون تاريخي گوياي آن است كه مورخان سنتي گاهي از طريق مضامين پنهان پيام هايي را به خوانندگان انتقال مي دادند. با وجود آن كه توجه به مضامين پنهان مي تواند درك ما را نسبت به محتواي متون تاريخي و كاركردهاي تاريخ نگاري سنتي ايجاد كند، اين مبحث تا كنون چندان مورد توجه پژوهشگران نبوده است. از اين رو در مقاله حاضر، كتب تاريخي دوران ساماني تا حملۀ مغول انتخاب شده اند تا از طريق واكاوي مضامين پنهان موجود در اين آثار نشان داده شود كه مورخان چگونه ازاين طريق با مخاطبان خود ارتباط برقرار مي كردند. يافته ها حكايت از آن دارد كه مورخان از طريق مضامين پنهان، بسته به نيتشان پيام هايي را تلويحا به خوانندگان انتقال مي داده اند. اين پيام ها بيشتر ناظر به اموري مانند آموزش شيوه هاي صحيح ملكداري، تجزيه و تحليل وقايع و نسب سازي مي باشد.