اندازه‌گيري نابرابري‌هاي فضايي قدرت در ايران: ماتريس قدرت اقتصادي- سياسي

تاكنون پژوهش‏هاي گوناگوني، قدرت سياسي را از منظر كيفي و كمي ارزيابي كرده‏اند، اما پژوهش حاضر مي‌كوشد تا آن را در سطح مناطق ايران از منظر اقتصاد سياسي، شاخص‏سازي و كمي‌سازي كند. بدين منظور، نهادها و سازمان‌هايي كه به آن‏ها بودجه ملي تعلق گرفته، مشخص شده و افرادي كه از هر استان در راس آن نهادها قرار گرفته‌اند، شناسايي شدند. در ادامه، ماتريس قدرت براي هر استان با اختصاص ضريب اهميت به هر فرد براساس دو نماگر بودجه تخصيصي در قانون بودجه و مدت زمان تصدي تشكيل شد. سرانجام شاخص قدرت اقتصادي- سياسي هر استان و جايگاه آن با استفاده از روش‌هاي تاپسيس وزني، تاكسونومي عددي و وزن‌دهي‌ساده برآورد و براساس آن مناطق ايران به چهار گروه پربرخوردار، نيمه‏برخوردار، كم‏برخوردار و محروم تقسيم‌بندي شدند. يافته‏ها گوياي نابرابري اساسي در توزيع قدرت اقتصادي- سياسي مناطق كشور در دوره زماني 1388-1398 است كه روند رو بهبود نيز نداشته است. با وجود ثبات قدرت در دو گروه استان‌هاي پربرخوردار و محروم از قدرت، عمده تغييرات قدرت در سطوح مياني قدرت و به ويژه استان‌هاي نيمه‏برخوردار رخ داده است. از آنجايي كه پژوهش‏هاي موجود براساس نماگرهاي گوناگون، توسعه اقتصادي مناطق كشور را نيز توسعه‌اي ناهمگن دانسته، مي‌توان تناظري را بين توزيع سطوح قدرت اقتصادي- سياسي و سطوح توسعه اقتصادي در مناطق كشور مشاهده كرد. نتيجه آنكه با ادامه روند فعلي و بدون تغيير در سطوح قدرت سياسي استان‏ها نمي‌توان تغيير محسوسي را در سطوح توسعه اقتصادي مناطق انتظار داشت.