بررسي تنوع ژنتيكي ژرم‎ پلاسم گندم نان (Triticum aestivum) بر اساس جابجايي‎ هاي گندم-چاودار (1AL.1RS و 1BL.1RS) با استفاده از نشانگرهاي اختصاصي

بازوي كروموزومي 1RS چاودار (Secale cereale) يكي از موفق‎ترين منابع بيگانه انتقال‎يافته در گندم نان است كه اثرات اصلاحي قابل ‏توجهي در گندم داشته است. شناسايي جابجايي‎هاي 1AL.1RS و 1BL.1RS در ژرم‎پلاسم گندم در برنامه‎هاي اصلاحي اهميت زيادي داشته است. جهت بررسي توزيع بازوي 1RS در 956 ژنوتيپ گندم نان از سه آغازگر اختصاصي استفاده شد. آغازگر O-SEC با تكثير نوارهاي 1530 و 710 جفت باز در 6.68 درصد از ژنوتيپ‎ها جابجايي 1BL را شناسايي نمود و نوار 900 و 1530 جفت‏ باز را در دو ژنوتيپ توليد كرد كه  بيانگر حضور جابجايي از نوع 1AL است. آغازگر PAW161 در 21.86 درصد از ژنوتيپ‎ها نوار 366 و در 14.85 درصد نوار 750 جفت‎باز را تكثير كرد و آغازگر RyeR3/F3 نيز در 11.29 درصد از ژنوتيپ‎ها نوار 1451 جفت‎باز را تكثير نمود . اين آغازگرها نوارهاي 1200، 1500، 800 و 400 جفت‎باز را در اين جمعيت توليد كردند كه در منابع گزارش نشده است. گونه آگروپيرون اينترمديوم نيز با آغازگر PAW161، نوارهاي 366، 750 و 1200 جفت‎باز را تكثير نمود، احتمالا اين گونه نيز حامل قطعاتي از 1RS بوده كه به گندم انتقال يافته است. به طور كلي اين سه آغازگر، ژنوتيپ هاي مورد بررسي را به دو گروه تقسيم نمودند؛ 686 ژنوتيپ هيچ نواري توليد نكردند و 270 ژنوتيپ حداقل يك نوار را تكثير نمودند و در تجزيه خوشه‎اي اين 270 ژنوتيپ دامنه  دامنه تغييرات فاصله  از 10 تا 25  را نشان دادند و  در فاصله ژنتيكي 15 به پنج  گروه تفسيم شدند. به طور كلي با توجه به ارتباط اين نشانگرها با تحمل به انواع تنش ها از نتايج اين پژوهش مي توان در برنامه هاي به نژادي براي توليد ارقام گندم مقاوم به تنش هاي زيستي و غيرزيستي و همچنين با عملكرد بالا استفاده نمود.