تاثير محيط و پايه هاي مادري بر چگالي بذر و ارتباط آن با صفات جوانه زني چغندرقند (Beta Vulgaris)

يكي از مهم ترين عوامل دست يابي به عملكرد ريشه چغندرقند و موثر بر رسيدگي و يكنواختي اندازه ريشه ها در زمان برداشت مكانيزه، جوانه زني يكنواخت بذر به واسطه استفاده از بذر با كيفيت است. از عوامل تعيين كننده كيفيت بذر چغندرقند ، خصوصيات فيزيكي و شيميايي بذر است. براي اين منظور صفات فيزيكي و شيميايي بذر چغندرقند و ارتباطش با صفات جوانه زني مطالعه شد. اين صفات بر روي ده سينگل-كراس كه از سه منطقه اردبيل فيروزكوه و كرج به دست آمده بود، مورد مقايسه قرار گرفت . اين مطالعه در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1393 اجرا شد. نتايج نشان داد كه چگالي حجمي، چگالي واقعي و هدايت الكتريكي بذر چغندرقند تحت تاثير متقابل محيط و ژنوتيپ مي باشد. درصد مواد جامد محلول روي پريكارپ بذر چغندرقند (مواد بازدارنده جوانه زني) فقط تحت تاثير محيط توليد بذر بود. هم ژنتيك و هم شرايط محيطي حاكم بر طول مدت رشد و نمو بذر چغندرقند بر روي گياه مادر، بر درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني و ميانگين زمان جوانه زني موثر بودند. ليكن يكنواختي جوانه‌زني بذر چغندرقند فقط تحت تأثير ژنوتيب بود. از طرفي همبستگي بين چگالي واقعي، چگالي حجمي، تخلخل، ميزان درصد مواد جامد محلول پريكارپ و هدايت الكتريكي بذر چغندرقند با برخي صفات جوانه‌زني، معني‌داري بود. ليكن صفت يكنواختي جوانه زني هيچ همبستگي با صفات فيزيكي و شيمياي بذر نداشت. با افزايش چگالي پريكارپ بذر موجب كاهش عوامل كاهنده كيفيت بذر از جمله هدايت الكتريكي بذر و درصد مواد جامد محلول بر روي پريكارپ ‌مي شود. بنابراين يكنواختي جوانه زني كه كمتر تحت تاثير محيط است، مي تواند در بر نامه هاي اصلاحي به عنوان يك شاخص انتخاب كيفيت بذر، استفاده شود. صفات فيزيكي و شيميايي كه همبستگي معني داري با صفات جوانه زني دارند، در مديريت توليد بذر چغندرقند با هدف افزايش ضريب استحصال و كيفيت بذر چغندرقند، قابل توصيه مي باشند.