حكمراني در نظام سلامت: يك مرور مفهومي

مقدمه: حكمراني يكي از كاركردهاي مهم مديريت نظام سلامت است. حكمراني خوب نظام سلامت منجر به عملكرد بهتر نظام سلامت و در نهايت، دستيابي به نتايج سلامتي بهتر براي مردم جامعه مي‌شود. با وجود اين، مفهوم حكمراني در نظام سلامت، مبهم و پيچيده است. بنابراين، هدف اين مطالعه تبيين مفهوم حكمراني نظام سلامت است. روش كار: اين پژوهش با روش مرور مفهومي انجام شد. در اين پژوهش تمامي مقالات مرتبط با حكمراني نظام سلامت در پايگاه‌هاي Medline، EMBASE، ProQuest، Scopus، Cochrane Library و Science Direct و موتورهاي جستجوي Google و Google Scholar جستجو و گردآوري شد. در نهايت، تعداد 95 مقاله انتخاب و بـا روش تحليل محتوايي تحليل شد.    يافته‌ها: حكمراني نظام سلامت «ايجاد سيستمي شامل ساختارها، فرآيندها، ارزش‌ها، قوانين، اختيارات و قدرت براي مديريت هدفمند منابع، هماهنگي و هدايت رفتار ذي‌نفعان، توليت برنامه‌هاي بهداشتي و درماني و ارزشيابي عملكرد نظام سلامت با هدف تأمين، حفظ و ارتقاي سلامت جامعه» است. سياست‌گذاري سلامت، برنامه‌ريزي استراتژيك، سازمان‌دهي، توليت و كنترل عناصر اصلي تشكيل‌دهنده حكمراني نظام سلامت هستند. عوامل محيطي، سيستم‌هاي اطلاعات، فرهنگ مناسب، مشاركت و همكاري جامعه و مديريت منابع بر حكمراني نظام سلامت تأثير مي‌‎گذارند. حكمراني نظام سلامت بر اهداف نظام سلامت شامل سلامتي مردم، محافظت مالي و پاسخگويي نظام سلامت اثر مي‌گذارد. از شاخص‌هاي پاسخگويي همچون مشاركت، شفافيت، عدالت، كارآيي، مسئوليت‌پذيري، كنترل فساد، اثربخشي، اخلاق‌محوري، قانون‌مداري و پايداري مي‌توان براي ارزشيابي حكمراني نظام سلامت استفاده كرد در نهايت، مدل و چك‌ليستي براي ارزشيابي حكمراني نظام سلامت توسعه يافت. نتيجه‌گيري: واژه حكمراني مفهومي انتزاعي، پيچيده و چندبعدي است كه در حال توسعه و تكامل است. تقويت عناصر سياست‌گذاري سلامت، برنامه‌ريزي استراتژيك، سازمان‌دهي، توليت و كنترل براي دستيابي به حكمراني خوب نظام سلامت ضروري است.