تدوين مدل تجربه خشونت توسط همسر در زنان براساس ويژگي‌هاي شخصيتي با نقش ميانجي پريشاني روانشناختي

مقدمه: يكي از مصاديق خشونت عليه زنان همسرآزاري است. به دليل مرد سالاري در جوامع ايران همسرآزاري عمدتاً از سوي مردان و عليه زنان و به شكل ‌هاي مختلف اعمال مي‌شود. هدف: اين پژوهش با هدف تدوين مدل تجربه خشونت توسط همسر در زنان براساس ويژگي ‌هاي شخصيتي با نقش ميانجي پريشاني روانشناختي انجام شد. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف جزء تحقيقات كاربردي- بنيادي و از حيث اجرا توصيفي از نوع معادلات ساختاري است. جامعه پژوهش را كليه زنان مراجعه ‌كننده به مراكز مشاوره طلاق، بهزيستي، اورژانس اجتماعي و مراكز مشاوره سطح شهر سنندج در سال ۱۴۰۰ تشكيل دادند كه از بين آن‌ها به شيوه نمونه ‌گيري در دسترس ۴۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهاي اين پژوهش شامل: پرسشنامه همسرآزاري، صفات تاريك شخصيت، ناگويي خلقي و پريشاني روانشناختي بود. جهت تجزيه و تحليل داده ‌ها از نرم‌ افزارهاي SPSS نسخه ۲۵ و SmartPLS نسخه ۳.۲.۸ استفاده شد. يافته ‌ها: نتايج نشان داد كه صفات تاريك شخصيت (۰/۳۵۱=β)، ناگويي خلقي (۰/۱۶۸=β) و پريشاني روانشناختي (۰/۴۷۰=β) به طور مستقيم و مثبت تأثير معناداري (۰/۰۰۱ p) بر همسرآزاري دارند و همچنين صفات تاريك شخصيت (۰/۱۹۸=β) و ناگويي خلقي (۰/۲۰۷=β) به طور غير مستقيم و از طريق پريشاني روانشناختي تأثير مثبت و معناداري (۰/۰۰۱ p) بر همسرآزاري دارند. ريشه ميانگين مربعات باقيمانده استاندارد شده ۰/۰۶۷ بود كه نشان دهنده برازش مناسب مدل بود. نتيجه ‌گيري: زنان داراي نمرات بالاي ناگويي خلقي، صفات تاريك شخصيت و پريشاني روانشناختي بيشتر مورد همسرآزاري قرار مي ‌گيرند و مي‌توان با كنترل اين ويژگي ‌ها رفتار همسران را نسبت به زنان تغيير داد و در نهايت بتوان از همسرآزاري و آسيب ‌هاي بعدي ممانعت به عمل آورد.