بررسي اثر كم‌آبياري تنظيم شده وخشكي بخشي ريشه بر خصوصيات دانه برنج و جذب نيتروژن

به‌منظور ارزيابي برخي خصوصيات فيزيكي و كيفي دانه برنج و ميزان جذب نيتروژن در سطوح مختلف آبياري، مطالعه‌اي در معاونت مؤسسه تحقيقات برنج كشور در مازندران طي دو سال زراعي 1394و1395 انجام گرديد. تيمارها شامل دو روش كم آبياري تنظيم شده(RDI)  و خشكي بخشي ريشه (PRD) در كشت جو و پشته با سه سطح تنش خشكي  DI10)، PRD10، DI30، PRD30،DI60  ،(PRD60 به‌همراه غرقاب دايم (FI) به عنوان تيمار شاهد، در سه تكرار انجام گرديد. طبق نتايج هردو سال پارامترهاي عملكرد، آب مصرفي، راندمان تبديل، درصد خرد، درصد آميلوز، غلظت ژل، دماي ژلاتينه شدن و مقدار جذب نيتروژن در تيمارهاي مختلف با يكديگر اختلاف معني دار داشته است. بر اين اساس اگرچه بيشترين عملكرد در تيمار غرقاب دايم به‌دست آمد، اما متوسط كاهش عملكرد در تيمار PRD10 دو درصد بوده است، در حالي‌كه مصرف آب آن 32 درصد كمتر از تيمار شاهد است. طبق نتايج ضريب تبديل در روش خشكي بخشي ريشه نسبت به غرقاب دايم حدود 0.5درصد افزايش داشته و كمترين درصد خرد در تيمار PRD10 اندازه گيري شد. هم‌چنين تحت تنش ملايم خشكي، صفات كيفي مانند درصد آميلوز، درجه ژل و دماي ژلاتينه شدن كاهش نداشته است. با افزايش تنش خشكي مقدار جذب ازت در برنج كاهش مي يابد، براين اساس بيشترين جذب نيتروژن هر دوسال در تيمار شاهد به‌دست آمد كه مقدار آن به ترتيب 85.8 و 88.6 كيلوگرم در هكتار بوده است. لذا استفاده از روش خشكي بخشي ريشه در كشت جوي و پشته به‌عنوان يك روش جايگزين در كشت برنج قابل اجرا مي‌باشد كه بدون كاهش چشم‌گير در عملكرد و كيفيت برنج، موجب صرفه‌جويي در آب مصرفي مي گردد.