بررسي تغييرات جمعيت مگس ميوه زيتون Bactrocera oleae (Rossi) (Diptera: Tephritidae) در منطقه طارم سفلي

مگس ميوه زيتون، (Rossi) Bactrocera oleae  حشره‌اي مونوفاژ بوده و مهمترين آفت زيتون در سرتاسر جهان بويژه در كشورهاي مديترانه مي‌باشد. اين پژوهش به منظور مطالعه تغييرات جمعيت مراحل مختلف زندگي و برخي ويژگي‌هاي زيست‌شناسي مگس ميوه زيتون در دو سال در منطقه طارم سفلي استان قزوين انجام شد. نتايج اين بررسي نشان داد كه اين حشره در منطقه طارم سفلي، سه تا پنج نسل دارد. مگس ميوه زيتون، زمستان را به صورت حشرات كامل در پناهگاه‌هاي مختلف و به ندرت به صورت شفيره در زير بقاياي گياهي و خاك‌هاي نرم باغ‌ها سپري مي‌كند. با گرم شدن هوا و بعد از گذراندن يك دوره دياپوز توليدمثلي، در اواخر بهار و اوايل تابستان، همزمان با سخت شدن هسته زيتون، مگس ميوه زيتون در ميوه‌ها تخم‌گذاري انجام مي‌دهد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، فعاليت مگس ميوه زيتون با تغييرات آب و هوايي و فنولوژي درخت زيتون و دسترسي به ميوه زيتون منطبق بود و همبستگي كامل داشت. بر اساس نتايج، در سال اول به علت شرايط مناسب آب و هوايي و محصول فراوان، نسل اول در تير ماه، نسل دوم بين مرداد ماه تا شهريور، نسل سوم بين شهريور ماه و مهر ماه، نسل چهارم مهر ماه و آبان ماه و نسل پنجم يا همان نسل زمستان گذران آبان ماه و آذر ماه ادامه داشت ولي در سال دوم به علت كمي محصول و شرايط آب و هوايي نسل اول در مرداد ماه، نسل دوم شهريور ماه، نسل سوم بين شهريور ماه و مهر ماه و نسل چهارم (نسل زمستان گذران) مهر ماه و آبان ماه مشاهده شد و در ماه آذر ديگر ميوه‌اي وجود نداشت. به دليل طول عمر حشرات كامل و طولاني بودن دوره تخم‌گذاري، نسل‌هاي مگس ميوه زيتون، داراي همپوشاني بودند. همچنين جمعيت آفت در نسل سوم و چهارم بيش از نسل اول و دوم مشاهده شد. نسبت جنسي در نسل‌هاي اول و دوم به سود نرها بوده ولي در نسل‌هاي سوم و چهارم به 1:1 تغيير مي‌يابد.