اثبات وقوع جنگ و درگيري فيزيكي در غزوۀ بني‌قريظه

غزوۀ بني‌قريظه از وقايع چالشي در سيرۀ پيامبر(ص) است. مشهور است كه بني‌قريظه در اين واقعه محاصره و سپس تسليم شده است و مردانشان در اسارت كشته شدند. مسئلۀ اين پژوهش اين است كه شواهدي دالّ بر وقوع جنگ و درگيري در قريظه وجود دارد كه در گزارش مشهور اشاره نشده است و نشانگر نقص در گزارش مشهور است. در اين نوشتار تمام گزارش‌ها و شواهد مذكور گردآوري و در پنج عنوان دسته‌بندي شده است. در ابتدا نشان داديم هيچ روايتي وجود ندارد كه به وقوع‌نيافتن جنگ در بني‌قريظه تصريح كرده باشد، بلكه برخي از منابع در اين باره سكوت كرده و برخي ديگر وقوع تيراندازي در اين جنگ را بيان كرده‌‌اند. رواياتي نيز موجودند كه از رشادت علي(ع) و زبير بن ‌عوام در اين جنگ سخن مي‌گويند كه به‌دليل سكوت منابع مشهور در اين زمينه، كنار گذاشته شده‌اند. اشعاري از حسان ‌بن‌ ثابت نيز به‌عنوان يكي از شاهدان جنگ قريظه موجود است كه وقوع جنگ خونيني را در قريظه تصوير مي‌كند. همچنين تفاوت سرنوشت بني‌قريظه و بني‌نضير در جنگيدن و نجنگيدن در روايت عبدالله‌ بن ‌عمر و ابيات حسان ‌بن‌ ثابت به‌عنوان شاهدان واقعه ارائه شد. دليل مهم ديگر بر وقوع جنگ در قريظه، روش تقسيم غنايم اين جنگ است كه پس از تخميس و جداكردن خمس غنايم، در ميان شركت‌كنندگان جنگ تقسيم شد. اين روش تقسيم غنايم، بيانگر وقوع جنگ و درگيري فيزيكي در قريظه است كه با غزوۀ بني‌نضير و قرارگرفتن غنايم آن در دست پيامبر(ص) به‌دليل وقوع‌نيافتن جنگ متفاوت است. وجود اين شواهد كه معارضي ندارند در كنار يكديگر بر وقوع جنگ و درگيري فيزيكي در بني‌قريظه دلالت دارد.