پيچيدگي محصول و مشاركت در زنجيره ارزش جهاني مطالعه موردي: ايران و كشورهاي سازمان همكاري اسلامي

در دنياي رقابتي امروز، يكي از مسيرهاي دستيابي به رشد اقتصادي بالاتر ورود به زنجيره‌هاي ارزش جهاني بوده كه يكي از عوامل مؤثر بر مشاركت زنجيره‌هاي ارزش جهاني، افزايش پيچيدگي محصولات است. بررسي ميزان پيچيدگي محصولات بر مشاركت در زنجيره‌هاي ارزش جهاني در كشورهاي سازمان همكاري اسلامي (OIC) در چارچوب مدل گشتاورهاي تعميم‌يافته از اهداف اصلي اين مقاله است. براي برآورد مدل از داده‌هاي تابلويي و سري زماني براي سال‌هاي 2018-2008 نمونه‌اي از 56 كشور اسلامي به روش گشتاورهاي تعميم‌يافته و حداقل مربعات معمولي استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد «افزايش پيچيدگي محصولات» در كشورهاي اسلامي باعث افزايش مشاركت اين كشورها در زنجيره‌هاي ارزش جهاني مي‌شوند. همچنين «شاخص جذب فناوري» و «سهم هزينه‌هاي تحقيق و توسعه» نيز بر مشاركت در زنجيره‌هاي ارزش جهاني مورد تأييد آماري قرار گرفت. لذا با اتكا به ظرفيت‌هاي موجود و نتايج تحقيق پيشنهاد مي‌شود كشورهاي مورد مطالعه ضمن در اولويت قرار دادن برنامه‌هاي خود جهت افزايش مشاركت در زنجيره‌هاي ارزش جهاني، جهت تثبيت در زنجيره‌هاي ارزش جهاني توجه به پيچيدگي و توسعه محصول (تنوع در محصول و ارتقاي كيفيت)، جذب فناوري و رقابت‌پذيري، ارتقاي همكاري‌هاي افقي و عمودي براي توسعه فناوري، ايجاد شبكه تبادل فناوري، ارتقاي فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه از طريق انسجام‌بخشي سياست‌هاي صنعتي- تجاري، فراهم كردن بسترهاي لازم در راستاي بهبود سياست‌هاي توسعه سرمايه انساني و توسعه سرمايه‌گذاري نيز در دستور كار قرار گيرد.