بررسي و تبيين اهداف و اصول تربيت اخلاقي بر مبناي نظريات اخلاقي علامه طباطبايي

Study and explanation of the goals and principles of moral education based on the moral theories of Allameh Tabatabai

اين مقاله با هدف شناسايي، معرفي و طبقه‌بندي اهداف و اصول تربيت اخلاقي، بر مبناي نظريات اخلاقي علامه طباطبايي، تدوين شده است. سوالات اساسي اين پژوهش عبارتند از: 1- چه موضوعاتي را مي‌توان به عنوان هدف‌غايي و اهداف‌كلي تربيت اخلاقي بر مبناي نظريات اخلاقي علامه طباطبايي معرفي كرد؟ و 2- اصول حاكم بر تربيت اخلاقي، بر مبناي نظريات اخلاقي علامه طباطبايي چه هستند؟ دراين پژوهش، از روش تحقيق تحليلي- استنتاجي استفاده شده است. چنان‌كه در مقام تبيين از روش تحليلي و در مقام نتيجه‌گيري و كشف دلالت‌هاي تربيتي، از روش استنتاجي استفاده گرديده. در اين پژوهش مشخص شد كه هدف غايي تربيت اخلاقي عالي‌ترين مرتبه تقرب به پروردگار، يعني فناي‌في‌الله است. اين غايت تربيتي را مي‌توان در سه بعد شناختي، عاطفي و عملي بدين‌گونه تقسيم كرد كه در بعد شناختي، معرفت به پروردگار و طي مراتب توحيد و در بعد عاطفي، محبت پروردگار و اولياي او و در بعد عملي، اطاعت از پروردگار و اولياي او را شامل مي شود. همچنين مشخص شد كه بر اساس نظريات اخلاقي علامه مي‌توان هفت اصل تربيتي را معرفي كرد كه لازم است بر سير تربيت اخلاقي كه به منظور دست‌يابي به اهداف مذكور صورت مي‌پذيرد حاكم باشند. چنانكه اين اصول عبارتنداز: 1- اصل مساوات، 2- اصل واقع‌بيني، 3- اصل تعادل ميان ماده و معنا، 4- اصل اجتماعي بودن تربيت‌اخلاقي، 5- اصل اولويت نفس فرد در تربيت‌اخلاقي، 6- اصل تخفيف و تسهيل تكليف، 7- اصل اولويت تعليم.

The main questions of this research are: 1- What topics can be introduced as the ultimate goal and general goals of moral education based on the moral theories of Allameh Tabatabai? an‎d 2- What are the principles governing moral education based on Allameh Tabatabai's moral theories? In this research, analytical-inferential research method has been used. As in explaining the analytical method and in concluding and discovering the educational implications, the inferential method has been used. In this study, it was found that the ultimate goal of moral education is the highest degree of nearness to God, that is, the virtues of God. This educational goal can be divided into three cognitive, emotional and practical dimensions in such a way that in the cognitive dimension, knowledge of God and during the stages of monotheism, in the emotional dimension, the love of God and His saints, and in the practical dimension, obedience to God and His saints Includes. It was also found that based on Allameh's moral theories, seven educational principles can be introduced that are necessary to govern the course of moral education that is carried out in order to achieve these goals. As these principles are: 1- The principle of equality, 2- The principle of realism, 3- The principle of balance between matter and meaning, 4- The principle of sociality of moral education, 5- The principle of priority of one's soul in moral education, 6- The principle of mitigation and facilitation of duty, 7- Principle of education priority.