تاريخ اجتماعي روش‌هاي درمانگري ماوراييِ ايرانيانِ روزگارِ صفوي

ايرانيان عصر صفوي، علاوه بر درمان‌هاي طبيعي، به درمانگري ماوراء‌الطبيعي نيز اعتقاد داشتند، به ‌طوري ‌كه اكثرِ اقشارِ جامعه به اين سبك از درمان‌ها باور داشتند و در زندگي روزمره‌شان از آن استفاده مي‌كردند. تبيين اين سبك از درمانگري با تكيه بر گزاره‌هاي تاريخِ اجتماعي، براي شناختِ وضعيت درمانگري اين دوران، كه علاوه بر راهكارهاي مرسوم طبابت از شيوه‌هاي ديگري نيز استفاده مي‌شده، از موضوعات شايستهٔ پژوهش است؛ بُعدي از درمانگري كه كمتر به آن پرداخته ‌شده است، در حالي ‌كه در اجتماع دورانِ صفوي دامن‌گير مردمان آن روزگار بوده و اغلبِ اقشار از آن بهره مي‌جستند. داده‌هاي پژوهشِ حاضر با بهره‌گيري از منابع دست ‌اولِ تاريخي و برخي پژوهش‌هاي جديد، با روشِ كتاب‌خانه‌اي و سپس با شيوهٔ كيفي، به توصيف و تحليل اين سبك از درمانگري پرداخته است كه نشان مي‌دهد ايرانيان در اين برهه، علاوه بر شيوه‌هاي درمانگري طبيعي، از اسلوب درمانگري ماورايي هم براي درمان استفاده مي‌كردند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد در ميان طبقات مختلف اجتماع عصر صفوي، روش‌هاي درمانگري ماورايي بسيار كاربرد داشته است، مانند دعانويسي و تعويذ، طلسم و جادو، جن و پري، زيارت و توسل، استشفاء به نيروي شاهي، نذردرماني، صدقه‌درماني، نيايش‌درماني و استشفاء به قرآن كريم.