منشأيابي گردوغبار با استفاده از مدل بيشينۀ آنتروپي در شرق ايران

گردوغبار به‌عنوان يكي از مهم‌ترين انواع آلودگي‌هاي جوي و محيط‌ زيستي، اثرات بحراني بر سلامت انسان، كشاورزي و صنعت مي‌گذارد؛ از‌اين‌رو گام اصلي در كنترل خطرات طوفان گردوغبار، شناسايي منابع داراي پتانسيل گردوغبار است. در پژوهش حاضر، الگوريتم مدرن بيشينۀ آنتروپي به‌منظور پيش‌بيني منابع پتانسيل گردوغبار در شرق ايران مورد استفاده قرار گرفت. بنابراين مكان‌هايي كه توسط سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني به‌عنوان منابع گردوغبار شناسايي شده بود، به‌عنوان متغير وابسته استفاده شد. منابع گردوغبار شناسايي‌شده به‌ نسبت 70 به 30 براي مجموعه داده‌هاي آموزش و اعتبارسنجي تفكيك شد. در گام بعدي، 8 فاكتور مؤثر بر وقوع گردوغبار شامل، سنگ‌شناسي، كاربري ‌اراضي، بارندگي، شيب، لندفرم، سرعت باد، حداكثر دما و پوشش‌ گياهي به‌عنوان متغيرهاي پيشگويانه به ‌كار گرفته شد، سپس نتايج حاصل از نقشۀ پيش‌بيني به‌وسيلۀ روش سطح زير منحني ROC، اعتبار‌سنجي شد. نتايج نشان داد الگوريتم بيشينۀ آنتروپي داراي عملكرد خوب 75% براي پيش‌بيني مكان‌هاي داراي پتانسيل منبع گردوغبار است. سرعت باد، بارندگي، لندفرم و كاربري اراضي مهم‌ترين فاكتورها در شناسايي موقعيت منابع گردوغبار بودند. مطابق نقشۀ پيش‌بيني، مهم‌ترين منابع داراي پتانسيل گردوغبار در بخش‌هاي شرقي منطقه مطالعاتي شناسايي شدند. لذا پيشنهاد مي‌شود مدل بيشينۀ آنتروپي به‌عنوان يك مدل مؤثر در نواحي با سابقۀ طوفان‌هاي گردوغبار به‌منظور كنترل طوفان استفاده شود.