الگوي توزيع دز جذبي و ارزيابي خطر مربوط به پرتوشناختي در رسوبات تالاب بين‌المللي ميانكاله، شمال ايران

در اين پژوهش، فعاليت ويژۀ عناصر پرتوزاي طبيعي و مصنوعي براي 50 نمونۀ رسوبي جمع آوري شده از سرتاسر تالاب ميانكاله در شمال ايران در ضلع جنوب شرقي درياي خزر با استفاده از آشكارساز فوق خالص ژرمانيومي اندازه گيري شد. همچنين كميت ‌هاي پرتوشناختي و شاخص ‌هاي خطر ناشي از تابش‌ هاي گاماي محيطي ناشي از اين ويژه هسته ‌ها محاسبه و نقشۀ توزيع فعاليت معادل راديوم و دز جذبي براي سرتاسر تالاب ميانكاله با استفاده از نرم افزار GIS ترسيم شد. ميانگين فعاليت ويژۀ Ra226 ، Th232، K40 و Cs137 به ترتيب8/17±312/37، 1/46±21/19، 1/65±16/06  و 270±4/81 بكرل بر كيلوگرم به دست آمد كه براي ويژه هسته هاي پرتوزاي طبيعي كمتر از مقدار ميانگين جهاني است. بالاترين غلظت براي Ra226 مربوط به رسوبات مصب رود گلوگاه است. نتايج نشان دهندۀ رسوب گذاري سريع Th232 بلافاصله پس از ورود به تالاب است. بيشترين غلظت K40 و Cs137 به ترتيب در ناحيۀ دهانۀ رود گز و بخش آرام در ناحيۀ مركزي تالاب مشاهده شد. ميانگين فعاليت معادل راديوم و دز جذبي به ترتيب 4/37±70/42 بكرل بر كيلوگرم و 1/94±32/73 نانوگري بر ساعت محاسبه شد كه كمتر از مقدار ميانگين جهاني است. نقشۀ توزيع فعاليت معادل راديوم و دز جذبي ميزان بالاي اين دو كميت در رسوبات نواحي جنوبي و شرقي تالاب را نشان مي‌ دهد كه دليل آن ورود ويژه هسته ‌هاي پرتوزا توسط جريان آب رودهاي حوزۀ اين تالاب است. به طور كلي ميزان پرتوزايي كلي بر حسب معادل راديوم در تالاب در نزديكي دهانۀ رودخانه هاي با آبدهي بالاتر بيشتر است. مقدار ميانگين براي كميت هاي AEDEout، ELCR، AGDE، Iγ و Hex در تالاب ميانكاله كمتر از مقدار مجاز آن است و به طور كلي نتايج اين پژوهش نشان مي ‌دهد كه ميزان پرتوزايي ناشي از ويژه هسته هاي پرتوزاي موجود در تالاب ميانكاله،  خطرات پرتوشناختي را براي سلامتي ساكنين اين منطقه ايجاد نمي كند.