اولويت‌بندي و شناسايي ژن‌هاي كانديد در برخي صفات ريشه گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت تنش شوري

تنش شوري يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده محيطي در توليد انواع محصولات كشاورزي از جمله گندم است، به‌طوري‌كه توليد ارقام جديد متحمل به شوري مي‌تواند يكي از راه‌كارهاي مؤثر در كاهش اثرات تنش در نظر گرفته شود. در اين راستا، شناسايي ژن‌هاي مؤثر و مكانيسم‌هاي مولكولي درگير در ايجاد تحمل شوري گامي مهم براي برنامه‌هاي بهنژادي به‌شمار مي‌رود. در مطالعه حاضر، يك جمعيت از لاين‌هاي اينبرد نوتركيب (RIL) F12 شامل 186 ژنوتيپ براي شناسايي مكان‌هاي ژني كنترل‌كننده برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژي و ميزان عناصر در مرحله گياهچه‌اي گندم در شرايط تنش شوري مورد بررسي قرار گرفتند. در مجموع دوازده QTL اصلي با استفاده از آناليز مكان‌يابي فاصله‌اي مركب (CIM) براي وزن تر، وزن خشك، طول، ميزان سديم و پتاسيم ريشه شناسايي شدند. بيشترين تعداد QTLهاي شناسايي شده بر روي كروموزوم‌هاي B وD قرار داشتند. تجزيه هستي‌شناسي ژن‌ها (Gene ontology) انجام و ژن‌هاي كانديد در ناحيه QTL شناسايي شدند؛ اگرچه قابل ‌ذكر است كه ژن‌هاي كانديد (CG)، براي تأييد، نيازمند شناسايي به كمك نشانگر هستند. در مجموع اولويت‌بندي ژن‌ها منتهي به تعيين 3486 ژن كانديد در 19 عبارت GO (شامل 8 فرآيند زيستي) شد كه در فرآيندهاي متابوليسم گلوتاتيون، كاتابوليك ال-فنيل آلانين، ترجمه سيتوپلاسمي، مسير پيام‌رساني فعال‌شده با اكسين، تنظيم رونويسي، DNA-الگو، پروتوپورفيرينوژن IX، سازمان و پيدايش ديواره سلولي، متابوليسم Xyloglucan، آمينوسيلاسيون لوسيل-tRNA، گليكوزيلاسيون پروتئين، تنظيم رونويسي، بيوسنتز رنگ‌دانه و غيره نقش دارند. اين روش (Gene ontology) ممكن است براي شناسايي ‌‌CG‌هاي جديد ارائه شود كه QTL مربوطه، مسئول صفات پيچيده است.