تحليل عملكرد زيست محيطي كلانشهر تهران براساس شاخص هاي رويكرد شهر سبز (مطالعه موردي: مناطق مركزي و جنوبي)

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺑﺮوز اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ در اروﭘﺎ، ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻋﻤﯿﻘﯽ ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﭘﺪﯾﺪه ي ﺷﻬﺮﻧﺸـﯿﻨﯽ را درﭘـﯽ دا ﺷـﺘﻪ اﺳﺖ، ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ اﻣﺮوزه روﻧﺪ رو ﺑﻪ ﺗﺰاﯾﺪ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ، ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ي ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﺑـﻮده و ﺑﻌﻨـﻮان ﭘﺪﯾـﺪه اي ﺟﻤﻌﯿﺘـﯽ، ﺑﮕﻮﻧـﻪ اي ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﺑـﺎ ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﻮﯾﮋه زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ ﺑﻮﯾﮋه در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨـﺮب اﻟﮕﻮﻫـﺎ، روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎ روﺷﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد اﻣﻨﯿﺖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄـﯽ در ﺷـﻬﺮﻫﺎ و ﺣﻔـﻆ ﺷـﻬﺮﻫﺎ ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎي آﺗﯽ، ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﺤـ ﯿﻂ زﯾﺴـﺖ و اﯾﺠـﺎد ﻣﺤﯿﻄـ ﯽ ﭘﺎﯾﺪار، ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﻫﺪف: ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐﺰي و ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ ﺑﻮد. روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ از ﺣﯿﺚ ﻧﻮع، ﻧﻈﺮي - ﮐﺎﺑﺮدي، از ﻟﺤﺎظ روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ - ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و از ﻧﻈـﺮ ﺷـﯿﻮه ﺟﻤـﻊ آوري اﻃﻼﻋـﺎت، ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ - ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي و ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻃﯿﻒ ﻟﯿﮑﺮت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﻮ ﺑﻮدن ﻣﻮﺿـﻮع روﯾﮑـﺮد ﺷـﻬﺮ ﺳـﺒﺰ در ﮐﺸـﻮر، ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮاﺳﺎس ادﺑﯿﺎت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ روﯾﮑﺮد ﻣﺬﮐﻮر اﻧﺘﺨﺎب و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﻮﻣﯽ ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و دادهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد درﺧﺼﻮص ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐﺰي و ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺷﺪ. ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭘﮋوﻫﺶ: ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐﺰي و ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺑﻮد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮي دارﻧﺪ و ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﻃﻖ 12 و 16 در ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 10 و 17 در ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪاي؛ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ; ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐﺰي، ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮي دارﻧﺪ. ﻣﻨﻄﻘﻪ 12 ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻧﺴﺒﯽ 0/602868984 و ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ از اﯾﺪهآل ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ اﯾﺪه آل ﻣﻨﻔﯽ و ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ در رﺗﺒﻪ اول و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ )در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ( از ﻧﻈـﺮ وﺿـﻌ ﯿﺖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ 17 ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻧﺴﺒﯽ 0/311526167 و ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ از اﯾﺪه آل ﻣﺜﺒﺖ و ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ اﯾﺪه آل ﻣﻨﻔﯽ، ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﻄﺒـﺎق را ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي روﯾﮑﺮد ﺷﻬﺮ ﺳﺒﺰ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﯿﺖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در رﺗﺒﻪ ﻫﺸﺘﻢ ﻗﺮار دارد. ﻣﻨـﺎﻃﻖ 15 ،19 ،20 ،11 ،16 و 10 ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در رﺗﺒﻪﻫﺎي دوم ﺗﺎ ﻫﻔﺘﻢ ﻗﺮار دارﻧﺪ.