كمي سازي نقش مديريت زراعي بر عملكرد دانه سويا در منطقه گرگان در شمال ايران

به‏منظور بررسي نقش عوامل مديريت مزرعه موثر بر عملكرد دانه سويا و كمي‌سازي روابط بين آنها، 120 مزرعه سويا در منطقه گرگان در سال‌هاي 1395، 1396 و 1397 كه در دامنه متفاوتي از مديريت‏هاي زراعي كشت شده بودند انتخاب و مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه رگرسيوني گام به گام نشان داد از بين متغيرهاي مورد بررسي، مدل عملكرد با دو متغير مستقل انتخاب و تعيين شد. اين مدل 81 درصد از كل تغييرات عملكرد دانه را در سطح احتمال يك درصد توجيه كرد. نتايج مدل نشان دهنده اهميت دو عامل تاريخ كاشت و آبياري جهت بهبود عملكرد دانه در مزارع سوياي منطقه گرگان بود. بين تاخير در كاشت از اول خرداد با عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه رابطه خطي منفي معني دار وجود داشت. به طوريكه به ترتيب 64 و 70 درصد تغييرات عملكرد دانه بيولوژيك و عملكرد دانه توسط تاخير در كاشت توجيه شد. شيب كاهش عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه سويا به ازاي هر روز تاخير در كاشت از اول خرداد به ترتيب برابر 130 و 56 كيلوگرم در هكتار بود. ميانگين عملكرد دانه در مزارع سوياي مورد بررسي در شرايط صفر، 1، 2، 3، 4، 5 و 6 نوبت آبياري به ترتيب برابر با 955، 883، 1066، 1995، 1990، 2665 و 3769 كيلوگرم در هكتار بود. در منطقه گرگان كشت سويا عمدتا از اواخر خرداد و بعد از برداشت محصولات پاييزه نظير گندم و كلزا انجام مي شود. در چنين شرايطي، مديريت زراعي مناسب بويژه تاريخ كاشت وآبياري بهينه در مراحل حساس رشد محصول براي دستيابي به عملكرد دانه بالا و پايداري توليد اين محصول مهم بسيار اهميت دارد.