تحليل عملكرد زنجيره ارزش گوشت گوسفند در استان لرستان

ارزيابي عملكرد زنجيره‌ي ارزش محصولات دامي و ارايه راهكار افزايش عملكرد علاوه بر كاهش ضايعات و افزايش بهره‌وري در اين بخش، منجر به اشتغالزايي، رشد اقتصادي كشاورزي و توسعه روستايي خواهد شد. بنا به درك ضرورت مبحث مذكور، در تحقيق حاضر به ارزيابي و تحليل عملكرد زنجيره ارزش گوشت گوسفند در سطح استان لرستان پرداخته شد. روش تحقيق از نظر پارادايم كمي و ابزار جمع آوري داده‌ها پرسشنامه همراه با مصاحبه‌ي ساختارمند بود. نمونه آماري شامل 380 نفر از دامداران سنتي بودند كه با استفاده از جدول كرجسي مورگان و با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي از بين حدود 35000 دامدار سنتي داراي دام سبك (گوسفند) در استان لرستان انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. داده‌ها از طريق روش حسابداريمالي (شاخص توليد ناخالص داخلي و كارايي) و روش توصيفي تجزيه و تحليل گرديدند. كارايي در بخش قبل توليد 70 درصد و در بخش توليد 47 درصد به دست آمد. توليد ناخالص در بخش فرآوري، 550.03 ميليون ريال در مرحله توزيع و بازاريابي  1099.73 ميليون ريال و در بخش مصرف كننده برابر با 933.42 ميليون ريال محاسبه گرديد. عملكرد كلي حلقه فرآوري و حلقه قبل توليد مثبت و عملكرد كلي سه حلقه‌ي توليد، بازاريابي و مصرف‌كننده پايين‌تر از حد متوسط و منفي به دست آمد. دامدار از شرايط قبل توليد در تهيه خوراك دام از طريق تغذيه دام با استفاده از مرتع و تهيه خوراك دام بيشترين استفاده را مي‌برد. با اين حال، در بخش توليد امكان استفاده كافي از منابع مالي و تسهيلات مالي را نداشته، از دسترسي به مواد اوليه رضايت نداشته، و ارتباط مناسبي با سازمان هاي درگير را ندارد. از طرفي، امكان توليد محصولات متنوع در حلقه فرآوري و درآمد حاصل از اين بخش عملكرد اين حلقه را افزايش داده است. در حلقه بازاريابي و توزيع هزينه‌ي بالاي حمل و نقل، عدم تضمين خريد به موقع دام با قيمت مناسب و خريد گوسفند با قيمت پايين‌تر توسط دلالان منجر به كاهش عملكرد اقتصادي حلقه بازاريابي مي‌باشد. تاثيرپذيري وضعيت مالي مصرف‌كننده از نظام اقتصادي كنوني و كاهش توان مالي وي در خريد گوشت گوسفند، عملكرد اين بخش را كاهش داده است.