عنوان مقاله :
بررسي جريان انرژي و انتشار گازهاي گلخانه‌اي مزارع ديم نخود (مطالعه موردي: استان خراسان شمالي)
پديد آورندگان :
بابائيان ، مهدي مجتمع آموزش عالي شيروان - دانشكده كشاورزي - گروه توليدات گياهي , توسلي ، ابوالفضل دانشگاه پيام نور - گروه كشاورزي , جواهري ، مهدي مجتمع آموزش عالي شيروان - دانشكده كشاورزي - گروه توليدات گياهي , جعفريان ، مصطفي دانشگاه فني و حرفه‌اي - دانشكده مهندسي كشاورزي و دامپزشكي - گروه مهندسي مكانيك ماشين‌هاي كشاورزي
كليدواژه :
بهره‌وري انرژي , كارايي انرژي , مخاطرات زيستي , پتانسيل گرمايش جهاني
چكيده فارسي :
از مهم‌ترين روش‌هاي مقايسه كارايي مصرف انرژي، بهره‌وري توليد و مخاطرات زيست‌محيطي بوم نظام‌هاي زراعي، بررسي جريان انرژي و ميزان توليد گازهاي گلخانه‌اي است. اين تحقيق باهدف بررسي الگوهاي مصرف انرژي، انتشار گازهاي گلخانه‌اي و پتانسيل گرمايش جهاني توليد نخود ديم در استان خراسان شمالي انجام شد. مزارع به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب و داده‌ها از طريق پرسش‌نامه چهره به چهره گردآوري گرديد. در اين مطالعه، نيروي انساني، ماشين آلات، ديزل، كودهاي شيميايي، سموم شيميايي و دانه ورودي‌هاي انرژي را تشكيل مي‌داد. خروجي مطالعه نيز عملكرد دانه و عملكرد اندام هوايي (كاه) بود. نتايج نشان داد كه متوسط نيروي انساني مورد استفاده در يك هكتار از مزارع نخود ديم نواحي روستايي منطقه مورد مطالعه 21 نفر، كود نيتروژن 50 و كودهاي فسفر و پتاسيم 70 كيلوگرم بود. همچنين ميزان مصرف سوخت ديزل 35 ليتر و ميزان استفاده ماشين آلات 8 ساعت در هكتار بدست آمد. ارزيابي ميزان مصرف انرژي نشان داد كه در بين نهاده‌هاي ورودي كود نيتروژن با 3307 مگاژول در هكتار، 40/06 درصد از كل انرژي‌هاي ورودي را به خود اختصاص داده است و سوخت ديزل با 1970/85 مگاژول در هكتار، 23/86 درصد از كل انرژي ورودي را مصرف كرد. نيروي انساني و بذر نيز به ترتيب با 0/49 و 1/87 درصد كمترين سهم را از ورودي‌هاي انرژي بخود اختصاص دادن. راندمان مصرف انرژي كل (عملكرد دانه و كاه نخود) 1/91 و بهره‌وري انرژي 0/08 كيلوگرم بر مگاژول حاصل شد. مقدار انرژي ويژه نيز 12/32 مگاژول بر كيلوگرم بود. ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي 399/20 كيلوگرم در هكتار و سهم N2O، CO2 و CH4 به ترتيب 398/60، 0/02 و 0/57 كيلوگرم در هكتار بود. پتاسيل گرمايش جهاني توليد در يك هكتار نخود ديم در مزارع نخود منطقه 419/13 كيلوگرم معادل دي‌اكسيدكربن بدست آمد. در پايان از نتايج بدست آمده در تحقيق نتيجه گيري شد كه مزارع نخود ديم بدليل وابستگي به آب باران و عدم مصرف الكتريسيته و همچنين مصرف كم كودهاي شيميايي از مصرف انرژي پائيني برخوردار هستند. با اين وجود براي كاهش همين ميزان مصرف انرژي در توليد نخود ديم، استفاده از تناوب زراعي مناسب به منظور كاهش مصرف علف كش ها و كودهاي شيميايي و نيز رعايت قواعد ترافيك مزرعه جهت كاهش تردد ادوات كشاورزي در مزارع را توصيه كرد.
عنوان نشريه :
راهبردهاي توسعه روستايي
عنوان نشريه :
راهبردهاي توسعه روستايي
