مقايسه اثربخشي آموزش سايكودرام هيجان‌مدار ذهن‌آگاهانه با سايكودرام و هيجان مدار بر مكانيزمهاي دفاعي زنان مطلقه

مقدمه: مكانيسم هاي دفاعي نقش بسيار مهمي در توانايي مقابله با استرس و سازگاري زنان مطلقه دارند. بر همين اساس، اين پژوهش با هدف مقايسه اثربخشي آموزش سايكو درام هيجان مدار ذهن آگاهانه با سايكودرام و هيجان مدار بر مكانيزم هاي دفاعي زنان مطلقه اجرا شد.روش كار: اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح سه گروه آزمايش و يك گروه كنترل در سه مرحله پيش آزمون،  پس آزمون و پيگيري بود. جامعه آماري زنان مطلقه در شهر اصفهان در پائيز 1400 بودند، كه از ميان آن ها 64 نفر به صورت هدفمند انتخاب و در چهار گروه (هر گروه 16 نفر) گمارده شدند. پرسشنامه مكانيسم هاي دفاعي اندروز و همكاران (1993) براي سنجش متغير وابسته در سه مرحله استفاده شد. سه گروه آموزشي، هر يك طي 12 جلسه 90 دقيقه اي تحت آموزش قرار گرفتند و گروه كنترل هيچگونه آموزشي دريافت ننمود. داده ها با استفاده از تحليل واريانس اندازه هاي مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم افزار SPSS نسخه 26 تحليل گرديد. يافته ها: يافته ها نشان داد هر سه آموزش سايكو درام هيجان مدار ذهن آگاهانه، سايكودرام و هيجان مدار به يك اندازه در كاهش مكانيسم هاي دفاعي رشدنايافته و روان آزرده اثربخش هستند (0/01 p). در افزايش مكانيسم هاي دفاعي رشد يافته نيز فقط آموزش سايكودرام با بالاترين اثربخشي و پس از آن آموزش هيجان مدار داراي اثربخشي بودند (0/01 p).نتيجه گيري: با توجه به اثربخشي همسان آموزش سايكودرام هيجان مدار ذهن آگاهانه، سايكودرام و هيجان مدار بر كاهش مكانيسم هاي دفاعي رشد نايافته و روان آزرده و همچنين آموزش سايكودرام به عنوان اثربخش ترين روش و سپس آموزش هيجان مدار بر ارتقاء مكانيسم هاي دفاعي رشد يافته، پيشنهاد مي شود در مراكز مشاوره و روان درماني، اين آموزش ها براي زنان مطلقه استفاده شوند.