ارزيابي نقش فرم شهري در مصرف انرژي توده‌هاي ساختماني و آسايش حرارتي فضاهاي باز شهري در اقليم گرم و خشك

در گذشته شهرها از نظر توجه به محدوديت‌هاي اكولوژيك نمونه‌هاي خوبي از طراحي شهري انرژي كارا بوده‌اند. با نگاهي به شهرهاي سنتي و مقايسه آن‌ها با شهرسازي مدرن امروزي، شاهد پيامدهاي نامطلوب زيست محيطي در مقياس طراحي واحدهاي ساختماني و نيز ساختار فضايي شهرها مي‌باشيم. لذا به نظر مي‌رسد ضروريست ضمن شناسايي عوامل موثر در در طراحي شهرهاي پايدار سنتي، با بهره‌گيري از نرم افزارهاي شبيه‌سازي بتوان پيش از اجراي طرح و يا در مرحله ارائه گزينه‌هاي پيشنهادي، به فرم‌هاي بهينه در اجزا (ساختمان‌هاي منفرد) و تركيب‌هاي شهري (بافت‌هاي شهري) دست يافت. پژوهش پيش رو با تركيب روش‌هاي توصيفي – تحليلي، مطالعات گونه‌شناختي، ترسيم و شبيه‌سازي مدل‌ها، به دنبال تحليل مصرف انرژي و آسايش حرارتي در گونه‌هاي مختلف فرم ساختماني، بلوك‌هاي شهري و ساختار فضايي شهر اصفهان در 4 دوره تاريخي مي‌باشد. لذا با بهره‌گيري از نرم‌افزارهاي شبيه‌سازي انرژي (ديزاين بيلدر) و آسايش حرارتي (انوي- مت) و تحليل چيدمان فضايي ارتباط مابين متغيرهاي مستقل (مشخصه‌هاي كالبدي و فضايي بافت شهري) و متغيرهاي وابسته، ميزان مصرف انرژي (جهت تامين گرمايش، سرمايش و روشنايي) و آسايش حرارتي، در هر يك از سناريوهاي پيشنهادي، مورد بررسي قرار گرفته است. بر اساس نتايج، مي‌توان دستورالعمل طراحي اقليمي بافت‌هاي شهري را در قالب سه مولفه؛ نظام و الگوي قطعه‌بندي و تفكيك زمين شهري، شكل و مشخصات توده/فضا در بافت‌هاي شهري و الگوي شبكه معابر بافت، تنظيم و عملياتي ساخت. فرم‌هاي غالب دوره قاجار به لحاظ عملكرد انرژي و نيز همسازي با اقليم، فرم‌هاي پايدارتري نسبت به ساير دوره‌هاي تاريخي مي‌باشند. همچنين ساختارهاي فضايي با بيشترين ميزان همپيوندي و اتصال فضايي مي‌توانند درصد بالاتري از شرايط آسايش حرارتي را در فضاهاي باز شهري ايجاد نمايند.