مقايسه اثربخشي آموزش يوگا مبتني بر ذهن آگاهي و مديريت خود بر رفتارهاي خودآسيب رسان نوجوانان

مقدمه: رفتار‌هاي خودآسيب رسان در هر جامعه اي از موارد جدي تهديد‌كننده سلامت نوجوانان است كه احتمال نتايج مخرب جسمي، روانشناختي و ‌اجتماعي را براي فرد افزايش مي‌دهد. هدف از پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي آموزش يوگا مبتني بر ذهن آگاهي و مديريت خود بر رفتارهاي خودآسيب رسان نوجوانان بود. روش كار:اين پژوهش از نوع آزمايشي و با طرح پيش آزمون- پس آزمون و گروه كنترل همراه با مرحله پيگيري ا ماهه بود. در اين پژوهش جامعه آماري دانش‏آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر كرج در سال تحصيلي 1399-1398 بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده تعداد 45 نفر از آنان در دو گروه آزمايش(هر گروه 15 دانش آموز) و يك گروه كنترل(15 نفر) قرار گرفتند. گروه‌هاي آزمايش تحت آموزش يوگا مبتني بر ذهن آگاهي (12 جلسه 90 دقيقه‌اي) و آموزش مديريت خود(12 جلسه 90 دقيقه‌اي) قرار گرفتند؛ اما گروه كنترل هيچ‌گونه مداخله اي دريافت نكردند. از سياهه رفتارهاي خودآسيب رسان كلونسكي و گلين(Glenn and Klonsky) به منظور گردآوري اطلاعات استفاده شد. تجزيه ‌و تحليل اطلاعات به‌دست‌آمده از اجراي پرسشنامه ها از طريق نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصيفي و استنباطي (تحليل واريانس با اندازه‏گيري مكرر و آزمون تعقيبي بن فروني) انجام پذيرفت.يافته ها: نتايج نشان داد كه هر دو مداخله به ‌كار رفته در اين پژوهش مي‌توانند رفتارهاي خودآسيب رسان را بهبود بخشند، اما آموزش مديريت خود بر اساس نتايج آزمون تعقيبي بن فروني، داراي تأثير بيشتري بر بهبود رفتارهاي خودآسيب رسان بود. نتيجه گيري: بر اساس نتايج اين پژوهش، آموزش يوگا مبتني بر ذهن آگاهي و مديريت خود مداخلات مؤثري در بهبود رفتارهاي خودآسيب رسان هستند، اما تأثير آموزش مديريت خود بيشتر بود.