اثر روش خشك‌ كردن بر برخي مواد مؤثره عصاره دو گونه مريم گلي

در مطالعه حاضر اثر روش ‌خشك‌ كردن بر مواد زيست فعال دو گونه مريم گلي Salvia officinalisو Salvia. nemorosa مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به‌ صورت فاكتوريل با دو فاكتور در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار انجام گرديد. فاكتور اول گونه‌ي مريم‌گلي در دو سطح و فاكتور دوم روش خشك‌كردن در چهار سطح خشك‌ كردن در سايه به مدت 144 ساعت، خشك ‌كردن در زير نور آفتاب به مدت 78 ساعت و در آون با دماي 40 و 70 درجه سانتي‌گراد به ترتيب به مدت 37 و 6 ساعت بود. با احتساب دو سطح براي فاكتور اول و چهار سطح براي فاكتور دوم كلاً 8 تيمار مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد بيشترين عملكرد عصاره (%11) متعلق به تيمار آون ۷۰ درجه سانتي‌گراد، در هر دو گونه مريم گلي و با ميزان بالاتر گونه S. nemorosa نسبت به گونه ديگر بود. درصد كاهش وزن تحت تأثير روش‌هاي خشك‌كردن قرار نگرفت ولي نوع گونه بر روي آن اثر گذاشت و گونه S. officinalis بيشترين كاهش وزن را نسبت به گونه ديگر نشان داد. بالاترين ميزان فنل‌ كل، فلاونوئيد كل، تانن ‌كل و خاصيت آنتي‌اكسيداني در هر دو گونه در تيمار سايه ‌خشك مشاهده شد وكمترين مقدار اين تركيبات در آون ۷۰ درجه سانتي‌گراد ثبت شد. بيشترين ميزاناسيدهاي فنليك شامل اسيد كلروژنيك، اسيد كافئيك، اسيد رزمارينيك و اسيد سالويانوليك در هر دو گونه در روش سايه‌خشك و كمترين مقدار نيز در روش خشك كردن در آون ۷۰ درجه سانتي‌گراد مشاهده شد. همچنين اسيد سالويانوليك و اسيد رزمارينيك بيشترين ميزان اسيدهاي فنوليك در نمونه‌هاي خشك شده در سايه بودند. با مقايسه دو گونه اصلاح شده (S. officinalis) و بومي (S. nemorosa) مشخص شد كه گونه بومي مي‌تواند داراي ويژگي‌هاي برجسته‌اي براي اهلي سازي، اصلاح و تحقيقات بيشتر باشد.