موردپژوهي گرايش هاي بينامتني در بازترجمه ها بر اساس روابط قرابت و تعارض

نظر به وفور بازترجمه‌ها در ايران و كمبود پژوهش‌ها در اين حوزه، در اين مطالعه‌ي كيفي و اكتشافي، به‌روش مقايسه‌اي و بااستفاده از تحليل محتوا، بازترجمه‌هاي سه داستان كوتاه از مجموعه‌ي دوبليني‌ها بررسي‌شد. چارچوب نظري اين پژوهش بينامتنيت و روابط قرابت و تعارض است. هدف به‌طورخاص بررسي گرايش غالب بينامتني ميان بازترجمه‌ها بود. به‌علاوه، سعي شد باتوجه به ارتباطات بينامتني بازترجمه‌ها صحت فرضيه‌ي برمان مبني‌بر مبدأ-محوربودن بازترجمه‌ها و سير تكاملي‌شان بررسي‌شود. پس از شناسايي موارد قرابت و تعارض بينامتني، موردهايي كه ماهيت يكسان داشتند در يك دسته گذاشته و كدگذاري‌شدند تا نمودهاي قرابت و تعارض مشخص‌شود. بررسي‌ها نشان‌داد ارتباط ميان ترجمه‌ي دوم و اول از هر دو نوع قرابت و تعارض است. قرابت بينامتني خود را در تكرار همايندهاي نامأنوس ترجمه‌هاي اول در ترجمه‌ي دوم نشان‌داد، و تعارض در قالب تصحيح اشكالات ترجمه‌هاي پيشين، افزودن حذفيات، حفظ لحن محاورات و تلطيف فرهنگي نموديافت. ارتباط بينامتني ترجمه‌ي سوم با ترجمه‌هاي پيشين از نوع تعارض بود، چراكه در ترجمه‌ي سوم گرايش به ايجاد اشكال در ترجمۀ بخش‌هايي از متن مشاهده‌شد. به‌علاوه، باتوجه به تلطيف فرهنگي در ترجمۀ دوم، گرايش به مقصد-محوربودن مشاهده‌شد و باتوجه به اشكالات موجود در ترجمۀ سوم، سير تكاملي موردنظر برمان مشاهده‌نشد. ازآنجاكه روش اتخادي براي مقايسۀ متون در اين مطالعه را مي‌توان در دروس مقايسه‌اي ترجمه به‌كارگرفت، از اين پژوهش مي‌توان در امر آموزش ترجمه استفاده‌كرد. به‌علاوه، بخشي از نتايج اين پژوهش مي‌تواند گامي در جهت افزايش آگاهي ميان متصديان حوزه‌ي چاپ‌ونشر باشد و لزوم وضع قوانين بازدارنده و نظارت در حيطۀ نشر بازترجمه‌ها را بيش‌ازپيش آشكار كند.