طراحي الگوي مفهومي برنامه‌ درسي علوم تجربي بر مبناي نظريه كنشگر –شبكه در محيط يادگيري شبكه در دوره متوسطه اول

پژوهش حاضر با هدف طراحي الگوي برنامۀ درسي علوم تجربي بر مبناي نظريۀ كنشگر ـ شبكه در محيط يادگيري شبكه انجام شده است. براي رسيدن به اين هدف از رويكردهاي فراتركيب و نظريۀ داده‌بنياد استفاده شده است. جامعۀ آماري پژوهش شامل اعضاي هيئت علمي، آشنا به حوزه‌هاي مطالعات برنامۀ درسي، تكنولوژي آموزشي و كليۀ مقاله‌ها و پايان‌نامه‌هاي مرتبط با موضوع در پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر در بازۀ زماني سال‌هاي 2005 تا 2020 است. به‌منظور انجام‌دادن نمونه‌گيري، در بخش كيفي پژوهش، از روش نمونه‌گيري نظري (غير‌احتمالي) و هدفمند به روش گلوله‌برفي استفاده ‌شده است. همچنين در اين پژوهش از روش كد‌گذاري باز، محوري و انتخابي براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها استفاده شده است. به‌منظور سنجش پايايي و كنترل كيفيت از روش كاپا استفاده شده است. ضريب كاپاي محاسبه‌شده برابر با 0/94 و در سطح توافق عالي قرار گرفته است. طبق يافته‌هاي تحقيق، اصول حاكم بر برنامۀ درسي كنشگر ـ شبكه شامل تقارن تعميم‌يافته، ناهمگوني و چندگانگي، تحليل آزاد، همبستگي، شبكه‌اي‌بودن و فرايند‌محوري است. برنامۀ درسي بر مبناي نظريۀ كنشگر ـ شبكه، حساس به بافت و زمينه، مبتني بر تفاوت‌ها، ميان‌ذهني و چند‌رگه توزيع شده است. اهداف اين برنامۀ درسي چند‌وجهي، ميان‌رشته‌اي، اقليمي و متكثر است. محتواي اين برنامۀ درسي پويا، سيال و تعميم‌پذير است. راهبرد آن ياددهي و يادگيري مبتني بر ساختار‌شكني، پرورش مهارت باز‌آفريني، چند‌شبكه‌اي، مبتني بر مذاكره و خلق دانش است. نقش معلم در اين برنامۀ درسي به‌مثابۀ انسان‌شناس، روشنفكر و تحول‌آفرين است. محيط يادگيري بايد مشاركتي باشد و فضايي را براي جست‌وجوي دانش بايگاني‌شده فراهم كند. همچنين محيط يادگيري بايد چند‌حسي، داراي ارزشيابي واگرا، حساس به تفاوت‌هاي فردي، مسئله‌محور و پاسخ‌گو‌محور باشد.