بيش‌متنيتِ ژنتي به‌مثابۀ رويكردي در خوانش متون تصويري؛ مطالعۀ موردي: لوگوي هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران

خوانش متن لايه‌هاي متكثر معاني آن را آشكار مي‌كند و مخاطب را از معاني ضمني و پنهان متن آگاه مي‌سازد. به اين منظور در ‌صد سال گذشته رهيافت‌هاي مختلف خوانش متون نظريه‌پردازي شده است؛ از خوانش شكل‌گرايانه در اوايل قرن بيستم گرفته تا تاريخ‌گرايي نوين در سال‌هاي پاياني آن. خاستگاه اغلب اين نظريه‌ها نظام نشانه‌اي كلامي است، اما منتقدان هنري اغلب از آنها به‌مثابة رويكردي در خوانش متون تصويري بهره برده‌اند. مسئلة اصلي نوشتار حاضر تبيين فرايند اجرايي كاربست بيش‌متنيت در خوانش متون تصويري است؛ نظريه‌اي كه در اصل خاستگاهي كلامي دارد كه به منظور خوانش متون تصويري به كار برده مي‌شود. براي پاسخ به اين پرسش كه متني تصويري چگونه با بيش‌متنيت خوانش مي شود، لوگوي هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران به‌عنوان پيكرة مطالعاتي و بيش‌متنيت به‌عنوان رهيافت خوانش انتخاب شد. در اين رهيافت از طريق پيگيري‌ روابط درهم‌تنيدة شبكه‌هاي متني، دلالت‌مندي‌هاي متن آشكار مي‌شود و لايه‌هاي مختلف معانيِ ضمني تشريح مي‌شود. نتايج نوشتار نشان داد بيش‌متنيت يكي از رهيافت‌هاي كاربردي در خوانش متون تصويري است و در اين راستا الگويي شش‌مرحله‌اي ارائه شد. مقالة حاضر به روش توصيفي  -  تحليلي انجام يافته و داده‌هاي آن با مراجعه به منابع كتابخانه اي و مقالات علمي جمع‌آوري شد.