بازخواني وحدت يا كثرت نوعي انسان از ديدگاه ابن‌سينا بر اساس رساله «الأدله في بقاء النفس الناطقه»

يكي از مهمترين مسائل مربوط به نفس شناسي مسئله وحدت يا كثرت نفوس انساني است. سه ديدگاه وحدت نوعي، كثرت نوعي و وحدت تشكيكي نفوس حاصل تحقيقات حكماي مسلمان در اين مسئله است. بنابر آنچه به عنوان  قرائت رسمي از فلسفه ابن سينا وجود دارد، او در آثاري چون شفا مسأله وحدت نوعي انسان را مطرح كرده و معتقد است نفس كه همان ذات و حقيقت همه انسان ها را تشكيل مي دهد، نوع واحد و يگانه است و تفاوت انسان ها صرفاً در عوارض و كمالات ثانيه است. با وجود اين در برخي از عبارات او شواهدي وجود دارد كه مي توان گفت ابن سينا مراتب مختلف نفوس انساني را به دو صورت تباين نوعي و وحدت تشكيكي بيان كرده است. مقاله حاضر ديدگاه تشكيكي به نفوس در رساله  «الأدله في بقاء النفس الناطقه»  را بررسي كرده است. مطابق با برخي عبارات اين رساله ابن سينا اولا رابطه نفس و بدن را رابطه مراتب شيء واحد دانسته و ثانياً نفوس بشري را داراي مراتب مختلف مي داند.