مباني مابعدالطبيعي هنر اسلامي

در اين مقاله سعي داريم مباني فلسفي يا مابعدالطبيعي هنر اسلامي را با تكيه بر جريان هاي اصلي فلسفه هاي اسلامي مثل فلسفه هاي مشايي و اشراقي و حكمت متعاليه بر تمركز بر چند مفهوم كليدي مثل مفاهيم اصل نور، اصل وحدت و كثرت، اصل قوه خيال و اصل تجلي و غيره تبيين نماييم و نشان دهيم كه فهم فلسفه هنر يا زيبايي شناسي به معناي عام كلمه در فرهنگ اسلامي بر خلاف فرهنگ غربي از مباني فلسفي و ديني و حتي عرفاني تغذيه مي كند. مساجد به عنوان  مصداقي از معماري اسلامي به مثابه يك اثر هنر بزرگ اسلامي در طول تاريخ تمامي اين چهار اصل را با اشكال مختلف خود در خود جمع كرده است. هنرمند اسلامي قبل از دست زدن به آفرينش هنري ذهن و روان خود را به آموزه هاي ديني و عرفاني ملبس مي سازد. در اين نوشته با تكيه بر گفته هاي فيلسوفان و عرفايي مثل سهروردي يا ابن عربي يا ملاصدرا سعي داريم عناصر يا بهتر بگوييم اصول مابدالطبيعي چهارگانه مذكور را با استناد به آثار اين متفكران و مفسران اين انديشمندان نشان دهيم كه محتواي هنر اسلامي امري كاملاً معنوي است و جوشش اين امر معنوي مايه جوشش هنر اسلامي در طول تاريخ طولاني آن گشته است.