تحليل نگراني اروپا از استفاده ابزاري روسيه از انرژي

مصرف بالا و نياز روزافزون اتحادية اروپا به واردات انرژي به‌ويژه از روسيه به‌عنوان بزرگ‌ترين دارندۀ منابع گازي جهان باعث شده كه مسكو از منابع انرژي به‌عنوان اهرمي راهبردي براي بازسازي امپراتوري خود و پيش‎بردن سياست هاي كرملين در قبال بروكسل استفاده كند. اين امر موجب شده كه امنيت منابع و مسيرهاي تأمين انرژي براي اروپا از اهميت بالايي برخوردار شود. در اين راستا، اروپا كوشيده است با متنوّع ‎كردن اين منابع و مسيرها، آسيب پذيري خود را در اين مسئله كاهش دهد كه اين امر باعث توجّه ويژه اروپا به منطقة قفقاز جنوبي شده است. بدين‎ترتيب، نوشتار پيش رو درصدد است تا نگراني هاي اروپا از استفاده ابزاري روسيه از انرژي را براساس مؤلّفه ها و شاخص هاي امنيت انرژي تحليل نمايد و در پي پاسخ‎گويي به اين پرسش اصلي خواهد بود كه نگراني اروپا از استفاده ابزاري روسيه از انرژي در چيست؟ فرضيه پژوهش اين است كه نگراني اتحاديه اروپا از انحصار روسيه بر منابع انرژي منطقه آسياي مركزي و قفقاز و از سويي، استفاده كرملين از برگ انرژي به‌عنوان يك سلاح قدرتمند به‌منظور پيش‎برد اهداف سياسي و اقتصادي خود در قبال اروپا، تأثير راهبردي بر امنيت انرژي و احتمال به ‎خطرافتادن امنيت ملّي اتحاديه خواهد داشت؛ بنابراين مقامات بروكسل براي رهايي از وابستگي فلج‌كننده به منابع انرژي روسيه و تضمين امنيت انرژي بالا، در تلاش براي جايگزيني و تنوّع‌بخشي به سبدهاي وارداتي نفت و گاز برآمده كه اين امر ضمن منزوي كردن مسكو در بازار انرژي، به افزايش قدرت چانه ‎زني و بازيگري اروپا در معادلات منطقه و بين الملل كمك خواهد كرد. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد؛ پيگيري سياست تنوّع بخشي و كاهش سلطه روسيه بر بازار انرژي منطقه، ضمن كاهش تهديدات امنيت انرژي، به استقلال هرچه بيشتر اروپا در تصميمات و سياست هاي انرژي و ارتقاي قدرت و جايگاه بين المللي اروپا منجر خواهد شد. روش مورد استفاده در اين نوشتار توصيفي - تحليلي است.