مطالعه تطبيقي جايگاه كمك اقتصادي در سياست خارجي ايالات متحده و چين

نقش و ميزان استفاده از ابزارهاي اقتصادي ازجمله كمك اقتصادي، در سياست خارجي قدرت هاي بزرگ در چند دهه اخير رو به رشد بوده است. ايالات متحده در دوران پس از جنگ جهاني دوم، به بزرگ ترين اعطاكننده كمك هاي اقتصادي تبديل شد و براي جلوگيري از گسترش كمونيسم اقدام به اعطاي كمك هاي اقتصادي به بسياري از كشورها در مناطق مختلف جهان نمود. گرچه، ايالات متحده سابقه طولاني تري در اعطاي كمك هاي اقتصادي داشته، امّا ساير قدرت هاي بزرگ ازجمله قدرت هاي نوظهوري همچون چين در طي چند دهه اخير رشد قابل توجّهي در اعطاي اين كمك ها داشته اند و به رقباي مهمّ ايالات متحده در اعطاي اين كمك ها تبديل شده اند. برجسته‌شدن نقش كمك هاي اقتصادي و استفاده مكرر ايالات متحده و چين از آن سبب شده تا ارزيابي تطبيقي كمك هاي اقتصادي اين دو كشور به عنوان دو كنش‎گر بسيار مهم سياست بين الملل اهميت يابد. در اين راستا، پرسش اصلي نوشتار پيش رو اين است كه سياست كمك اقتصادي ايالات متحده و چين چه مشابهت ها و تفاوت هايي دارند؟ يافته هاي مقايسه سياست كمك اقتصادي چين و ايالات متحده نشان مي دهد چين و ايالات متحده باوجود تفاوت ها در روش ها و ساختارهاي اعطاي كمك، هر دو از سياست كمك اقتصادي براي رشد نفوذ و دستيابي به اهداف اقتصادي، سياسي و ژئوپلتيك خود در مناطق و كشورهاي مختلف جهان استفاده مي كنند. با اين وجود، سياست كمك اقتصادي ايالات متحده ازنظر سازوكار اعطا كمك شفاف تر از چين است. همچنين، چين با استفاده از مفاهيم كمك به جهان جنوب به اين كمك ها اعتبار مي بخشد و اين در حالي است كه كمك هاي اقتصادي ايالات متحده با استفاده از مفاهيمي همچون حمايت از اقتصادهاي بازارمحور، كمك به حكمراني دموكراتيك و حمايت از حقوق بشر مشروعيت داده مي ‎شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش مقايسه اي انجام شده است.