بررسي عوامل ژئوپليتيكي مؤثر بر مديريت مرزها مطالعه موردي: استان‌هاي مرزي شمال كشور

مديريت مرزي در پيشبرد برنامه‌ها و فعاليت‌هاي مرتبط با مرزنشينان و تعامل سازنده با كشورهاي هم‌جوار يكي از سياست‌هاي محوري در مرزباني محسوب مي‌گردد. همچنين به‌منظور رشد و ارتقاء سطح مديران سازماني و لزوم به‌كارگيري مكانيسمي نوين براي هدايت مرزنشينان در اقصي نقاط كشور، مديريت مزبور بيش‌ازپيش احساس مي‌گردد. دراين‌بين مديريت مرزهاي شمالي كشور با توجه به وجود درياي خزر اهميت ژئوپليتيكي و ژئواستراتژيكي آن را برجسته‌تر مي‌نمايد. هدف اين پژوهش شناسايي عوامل ژئوپليتيكي مؤثر بر مديريت مرزها با استفاده از مدل بليك در استان‌هاي مرزي شمال كشور مي‌باشد و درصدد پاسخگويي به اين پرسش است كه عوامل مؤثر ژئوپليتيكي در مديريت مرزي از ديدگاه فرماندهان مرزي استان‌هاي شمال كشور با استفاده از مدل بليك كدام‌اند؟ پژوهش حاضر ازنظر هدف، كاربردي و ازنظر روش، توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري تحقيق شامل فرماندهان هنگ‌ها، پايگاه‌ها و پاسگاه‌هاي مرزي و دريايي استان‌هاي گيلان، مازندران و گلستان است كه تعداد 50 نفر آنان در نمونه مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. پايايي پرسشنامه با آلفاي كرونباخ به ميزان 0.92 به‌دست‌آمده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از اين است كه مديريت دسترسي با ميانگين نمره 8.58 داراي بيشترين تأثير و مديريت منابع فرامرزي و مديريت زيست‌محيطي با ميانگين نمرات 7.88 و 6.90 كمترين تأثير را در مديريت مرزي دارند و دراين‌بين استفاده از تجهيزات فني و الكترونيكي، علامت‌گذاري خطوط مرزي و استقرار و توسعه هنگ‌ها و پايگاه‌ها داراي بالاترين تأثير و تشويق و تسهيم توريسم زيست‌محيطي، حفاظت از گونه‌هاي در حال انقراض و جلوگيري از شكار بي‌رويه داراي كمترين تأثير را در عوامل مؤثر بر مديريت مرز به دست آورده‌اند.