الگوي معادلات ساختاري سازگاري زوجي بر اساس تمايزيافتگي-خود و انعطاف‌پذيري شناختي با ميانجي‌گري راهبردهاي مقابله‌اي

مقدمه: خانواده به عنوان نهادي مهم و تأمين كننده سامت فردي و اجتماعي، همواره مي تواند مورد تهديد عوامل مختلفي باشد. توجه به سازگاري زوجي به عنوان عاملي تاثيرگذار در حفظ رابطه زناشويي ضروري مي باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوي سازگاري زوجي بر اساس تمايزيافتگي- خود و انعطاف پذيري شناختي با ميانجي‌گري راهبردهاي مقابله‌اي بود. روش كار: پژوهش حاضر، توصيفي - همبستگي مي‌باشد. جامعه آماري شامل كارمندان متأهل اداره كل آموزش و پرورش استان قم و ادارات آموزش و پرورش پرورش ناحيه 4،3،2،1 شهر قم (حدود 600 تن) در سال 1399 بودند كه 270 تن به روش نمونه گيري در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد كه از اين ميان، داده هاي 256 تن مورد تحليل قرار گرفت. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه جمعيت شناختي، مقياس سازگاري زوجي (Dyadic Adjustment Scale)، سياهه تمايزيافتگي-خود تجديدنظر شده (Differentiation of Self Inventory-Revised)، سياهه انعطاف پذيري شناختي (Cognitive Flexibility Inventory)، و پرسشنامه راهبردهاي مقابله‌اي (Coping Strategies Questionnaire) بود. روايي صوري و پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ بررسي شد. داده هاي جمع آوري شده در نرم افزار اس پي اس اس نسخه 22 و آموس 16 تحليل شد. يافته‌ها: هر 2 الگوي ارائه شده در اين پژوهش از برازش مطلوبي برخوردار بودند. هر 2 متغير تمايزيافتگي- خود و انعطاف‌پذيري شناختي با سازگاري زوجي همبستگي مستقيم و معناداري دارند (P 0/05) كه بيشتر از همبستگي غير مستقيم بود. از ميان راهبردهاي مقابله‌اي، مؤلفه گريز- اجتناب توانست نقش ميانجي را در ارتباط بين هر 2 متغير تمايزيافتگي- خود و انعطاف پذيري شناختي با سازگاري زوجي ايفا كند و مولفه جستجوي حمايت اجتماعي نقش ميانجي را در ارتباط بين انعطاف پذيري شناختي با سازگاري زوجي ايفاء كرد. نتيجه گيري: تمايزيافتگي- خود و انعطاف پذيري شناختي همبستگي مستقيم مثبت و معناداري با سازگاري زوجي داشتند كه قوي تر از همبستگي غيرمستقيم بود. 2 مولفه‌ جستجوي حمايت اجتماعي و گريز-اجتناب از راهبردهاي مقابله اي نيز نقش ميانجي را ايفا كردند. پيشنهاد مي شود مشاوران و درمانگران زوج و خانواده در زمينه آموزش استفاده مناسب از راهبردهاي مقابله اي، همچنين كمك به رشد انعطاف پذيري شناختي و تمايزيافتگي- خود مراجعان، توجه ويژه اي داشته باشند.