بازتعريف مسيرهاي گردشگري در بافت تاريخي بازار تهران

حفظ و احيا بافت‌هاي تاريخي همواره مهمترين دغدغه‌هاي شهرسازان در دوره‌هاي مختلف بوده‌است. رونق صنعت گردشگري يكي از راه‌هاي حفظ و احيا اين گونه بافت‌ها، مي‌باشد چرا كه با وجود پيشرفت تكنولوژي و ساخت فضاهاي شهري جديد، بافت‌هاي قديمي و تاريخي همچنان نقاط عطف شهرها هستند و اغلب تمايل گردشگري در اين فضاها و مكان‌ها بيشتر است. از ديگر سو، تعريف و باز تعريف مسيرهاي گردشگري پياده در اين بافت‌ها مي‌تواند باعث ايجاد جريان زندگي در كالبد قديم شود و از فرسودگي عيني و ذهني بافت جلوگيري كنند. بافت تاريخي بازار تهران با قدمت بيش از 200 سال داراي ظرفيت‌هاي مناسب گردشگري پياده است و هر روزه ميزبان گردشگران مختلف بوده، اما فقدان مسيرهاي گردشگري مناسب باعث متروكه شدن، فراموشي و مورد بازديد قرار نگرفتن بخش‌هاي از اين محدوده شده‌است. مقاله حاضر با هدف و ماهيت كاربردي، بررسي مسيرهاي پياده گردشگري بافت تاريخي بازار تهران را هدف اصلي خود قرار داده‌است و در چهار بخش متوالي با استفاده از تئوري گراف، الگوهاي رفتاري غالب را به صورت يك مسئله برنامه ريزي خطي توسط نرم افزار ARC GIS معادل سازي نموده و در نهايت 10 مسير استخراج نموده‌است. در ادامه جهت الويت‌بندي و دسته بندي مسيرها، از مدل چند معياره ويكور استفاده شده و ده مسير در غالب سه دسته، مسيرهاي گردشگري تجاري، فرهنگي و آييني دسته‌بندي و براي هر دسته يك مسير پيشنهادي در نرم افزار ARC GIS طراحي و ارائه شده‌است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه مسيرهاي گردشگري تجاري 70 درصد الگوهاي رفتاري محدوده را در برگرفته‌است كه با تعريف مسيرهاي گردشگري هدفمند، مي‌توان ضمن تامين اهداف گردشگري، مسبب بازديد از ديگر بناها و بافت‌هاي قديمي شد.