بررسي مؤلفه‌هاي شهروند محيط‌زيستي و ارتباط آن با رفتار زيست محيطي شهروندان (مطالعه موردي: شهر مراغه )

مقوله محيط زيست و حفاظت از آن مهم‌ترين دغدغه انسان معاصر است. محيط زيست به تمام محيطي اطلاق مي‌شود كه انسان به طور مستقيم يا غيرمستقيم به آن وابسته بوده و فرآيندي است كه از زيستن حمايت مي‌كند. از زماني كه بشر پا بر روي كره خاكي گذاشته، تعامل مداوم و پايداري بين او و جهان طبيعي برقرار بوده است. اما با رشد جمعيت و صنعتي شدن جوامع، تقاضاي فزاينده‌اي را به طبيعت تحميل و باعث تخريب منابع آن گرديد. در اين راستا هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطه بين فعاليت‌هاي انساني با محيط زيست طبيعي و ميزان آگاهي شهروندان از اين مقوله است. جامعه آماري تحقيق، شهروندان شهر مراغه است كه نمونه‌اي شامل 348 نفر از آنها از طريق فرمول كوكران انتخاب شدند. تحقيق حاضر به لحاظ هدف، كاربردي و به لحاظ روش از سنخ تحقيقات توصيفي-تحليلي است، كه از طريق مطالعه كتابخانه‌اي و ميداني (پرسشنامه) انجام گرفته است. انتخاب اعضاي نمونه از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي-تصادفي انجام گرفته است. جهت تحليل داده‌ها، از آزمون‌هاي آماري تي‌تك نمونه‌اي و ضريب همبستگي اسپيرمن در محيط نرم افزار SPSS استفاده شده است. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، شهروندان با ميانگين 3.4 درصد، نسبت به مسائل زيست محيطي شهر خود حساسيت و آگاهي لازم را دارند، اما به دليل عمق مشكلات اقتصادي و اجتماعي آنها، مسائل محيط‌زيستي با 6.8 درصد جزء دغدغه اصلي مردم نبوده است. رفتار، نگرش و دانش زيست-محيطي شهروندان در وضعيت مطلوب قرار دارد. اما مؤلفه‌هاي قانوني-نهادي كه به عنوان بسترساز فكر و عمل صحيح مردم، مديران و مسئولين محسوب مي‌شود؛ با ميانگين 5.2 وضعيت چندان مطلوبي ندارند. همچنين بين مؤلفه‌هاي شهروند زيست-محيطي با رفتار زيست‌محيطي شهروندان رابطه وجود دارد. بنابراين با آموزش و برگزاري دوره‌هاي الگوي مصرف صحيح و بسترسازي‌هاي قانوني-نهادي مي‌توان الگوهاي مصرف و عمل منطبق با ارزش‌هاي زيست محيطي را ترويج داد.