عنوان مقاله :
واكاوي مقايسهاي رخدادهاي فرين برفي ايران با تأكيد بر موقعيت تاوه قطبي وردسپهري و الگوهاي پيوندازدور (NAM، AO، NAO، PNA) (نمونه هاي موردي: ماه ژانويه)
پديد آورندگان :
علي دادي ، معصومه دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي - گروه جغرافياي طبيعي , عليجاني ، بهلول دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي - گروه جغرافياي طبيعي
كليدواژه :
رخداد فرين برفي , تاوه قطبي , الگوهاي پيوندازدور , سامانههاي بندالي , ايران
چكيده فارسي :
بر اساس پيچيدگي سازوكارهاي سيارهاي-مقياس اثرگذار بر رخدادهاي فرين برفي، ضرورت شناخت و بررسي مؤلفههاي تأثيرگذار بر اين سازوكارهاي آبوهوايي مطرح ميشود. با توجه به اينكه از يكسو، تاوه قطبي نيمكره شمالي بر وردشپذيري وردسپهر زمستاني اثرگذار و از سوي ديگر، ساختار الگوهاي پيوندازدور در وضعيتهاي شدت و ضعف تاوه قطبي وردشپذير است، آشكار كردن وضعيت مؤلفههاي اشاره شده در ارتباط با الگوهاي همديد منجر به رخدادهاي فرين برفي در ايران، هدف اصلي در نظر گرفته شد. بدينمنظور، سه دوره از فرينترين رخدادهاي برفي ايران در دوره آماري 1951-2016 گزينش شد كه هر سه در ماه ژانويه قرار داشتند. سپس، با استفاده از دادههاي شبكهاي NCEP-NCAR و ترسيم الگوهاي جوي در نرمافزار GrADS، وضعيت تاوه قطبي وردسپهري مشخص شد. وضعيت نمايههاي پيوندازدور NAM، AO، NAO و PNA نيز مورد واكاوي قرار گرفت. درنهايت، با انجام واكاوي تلفيقي، تأثير تاوه قطبي و الگوهاي پيوندازدور بر شكلگيري الگوهاي همديد منجر به رخدادهاي فرين برفي ايران آشكار شد. بر اساس نتايج پژوهش، شرايط ديناميكي لازم براي رخدادهاي مورد بررسي، شكلگيري سامانههاي بندالي در بخش اروپايي-اطلس، بهواسطه ضعيفشدن و كژريختي تاوه قطبي در نيمكره شرقي بوده است. درنتيجه، وضعيت نمايههاي NAO و PNA بهطور مستقيم و نمايههاي NAM و AO به شكل غيرمستقيم بر شرايط لازم براي رخدادهاي فرين برفي ايران اثرگذار بودهاند.
عنوان نشريه :
فيزيك زمين و فضا
عنوان نشريه :
فيزيك زمين و فضا