تحليل تغييرپذيري زماني ازن‌سطحي اندازه‌گيري‌شده در ايستگاه مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران

ازن‌سطحي يك آلاينده ثانويه است كه عمدتاً از واكنش‌هاي نورشيميايي ديگر عناصر در جو تشكيل مي‌شود. ميدان‌هاي هواشناختي متعددي نيز در تغييرپذيري و انتقال اين آلاينده مؤثر هستند. تمامي اين عوامل منجر به تغييرپذيري ازن سطحي در مقياس‌هاي زماني متفاوت مي شود كه در اين پژوهش سعي شده است با استفاده از تكنيك كلمگرو-زوربنكو (KZ) به بررسي تغييرات آن پرداخته شود. بدين منظور، سري زماني ازن سطحي اندازه گيري‌‌شده در ايستگاه مؤسسه ژئوفيزيك در چهار سال متفاوت به كار گرفته شد. اين داده ها پس از انجام كنترل كيفي با استفاده از تكنيك KZ به پنج مؤلفه طيفي درون روزانه، روزانه، همديدي، فصلي و روند بلندمدت تفكيك شد. در ادامه تغييرات هر يك از اين مؤلفه ها مورد ارزيابي قرار گرفت و از بين آنها مؤثرترين مؤلفه در اين ايستگاه معرفي شد. نتايج نشان مي دهد بيش از نيمي از تغييرپذيري ازن سطحي ناشي از نوسانات مؤلفه روزانه است، درحاليكه مؤلفه درون روزانه و همديدي حدود پنج درصد از اين تغييرات را تشكيل مي دهند. اگرچه مؤلفه همديدي مشاركت كمي در تغييرپذيري كل دارد، اين مؤلفه قادر به تشديد تغييرات ديگر مؤلفه ها از جمله مؤلفه روزانه است. از ديگر نتايج به دست آمده در اين پژوهش، تغييرات كاهشي مؤلفه روند بلندمدت از سال ۲۰۰۸-۲۰۰۷ تا ۲۰۲۰-۲۰۱۹ مي باشد.