تحليل ساختاري پيكره هاي نقش قالي تصويري رقص الهه موجود در موزه ملي فرش ايران

هنر ايران تا قبل از شروع روابط با كشورهاي غربي ويژگي هاي خاص و منحصر به فرد خود را داشت. عوامل مختلفي در به وجود آمدن طرح هاي تصويري و اقتباسي از هنر غرب تاثير گذار بود. اختراع دوربين عكاسي، چاپخانه ها و چاپ كتاب هاي تصويري و آشنايي هنرمندان با آثار هنرمندان غير ايراني از جمله عواملي بود كه تصويرگرايي را وارد هنر ايران و به ويژه فرش كرد. قالي رقص الهه يكي از نمونه هاي قالي تصويري و از آثار حسن خان شاهرخي است كه برخي نقوش آن از گوبلني متعلق به ناصرالدين شاه در تالار كاخ گلستان، مربوط به دوره ي لويي چهاردهم اقتباس شده است. اين پژوهش بر آن است تا با هدف شناخت ساختار و فرم پيكره ها و روش هاي بهره مندي طراح در ترسيم پيكره هاي موجود در قالي رقص الهه به پرسش هاي زير پاسخ دهد:1-ويژگي هاي ساختاري پيكره هاي موجود در قالي رقص الهه چيست؟ 2-حسن خان شاهرخي براي ترسيم پيكره ها در قالي رقص الهه از چه اصول و روش هايي بهره گرفته و تبعيت نموده است؟ پژوهش حاضر از نوع توصيفي-تحليلي بوده و گردآوري اطلاعات به روش مطالعات اسنادي، منابع كتابخانه اي و مشاهده ي آثار موزه اي است. اين مقاله از لحاظ هدف، بنيادي و از لحاظ چيستي، كيفي است. جامعه ي هدف ، قالي رقص الهه ي موجود در موزه ي فرش ايران است. نتيجه ي حاصل نشان مي دهد در قالي رقص الهه ، 7پيكر انساني ديده مي شود كه 5 پيكره در متن قالي و 2 پيكره در حاشيه ي قالي و در قاب هايي قرار دارند كه به صورت قرينه، تكرار شده اند. در اين قالي انتقال احساس حركت توسط ريتم بصري صورت گرفته و ريتم به صورت تكاملي از يك پيكره با وضعيت و حالتي تازه تر به پيكره هاي بعدي رسيده است. حسن خان شاهرخي، طراح قالي تصويري رقص الهه ، يكي از افراد پركار و صاحب سبك در طراحي قالي كرمان است كه گاهي به دليل پذيرش قالي هاي سفارشي و فرمايشي ناگزير بود از رسم روز و متداول در كشورهاي غربي پيروي نمايد.