تبيين شيوه طراحي قالي لچك و ترنج شكارگاه دوره صفوي (نمونه موردي: قالي شكارگاه موزه پولدي پتزولي)

موضوع شكار و گرفت و گير حيوانات در دوره صفويه در تركيب بندي هاي گوناگون در نقشه هاي قالي بازتاب يافته است و با نقشه هاي افشان، ترنجي و لچك و ترنج تلفيق شده است. يكي از نمونه هاي قابل توجه قالي با نقشه لچك و ترنج شكارگاه، قالي محفوظ در موزه پولدي پتزولي ميلان است. در اين قالي صحنه هاي پر جنب و جوش شكار  به تصوير كشيده شده است. پژوهش حاضر با هدف تبيين روش طراحي نقشه اين قالي صورت گرفته است. روش انجام پژوهش به صورت توصيفي- تحليلي و روش گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي است. تجزيه و تحليل داده هاي اين پژوهش به صورت كيفي و با استفاده از روش تحليل ساختاري و بر اساس استانداردهاي موجود حاكم بر طراحي قالي ايران در دوره صفويه صورت گرفته است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه نقشه اين قالي داراي طرحي دولايه است. طراحي لايه اول كه طرح لچك و ترنج است به روش يك چهارم صورت گرفته و با ايجاد تغيير در جزييات طرح به صورت يك دوم در آمده است و در لايه دوم، صحنه شكار به صورت سراسري به يك دوم نقشه قالي افزوده شده است. اجزاي مورد استفاده در نقشه اين قالي عبارتند از: ترنج، كتيبه، سرترنج، لچك، زمينه، حاشيه و صحنه شكار كه نقش غالب در زمينه اين قالي را به خود اختصاص مي دهد. واگيره ترنج به روش يك شانزدهم طراحي شده و پس از سه بار تكرار به صورت يك چهارم در آمده است. سپس توسازي ترنج به روش يك چهارم انجام شده است. پس از تكميل واگيره ترنج، كتيبه و سرترنج به صورت يك دوم به آن افزوده شده و همان بخش به عنوان لچك قالي مورد استفاده قرار گرفته و زمينه با نقوش ختايي تزيين شده است. اين قالي داراي چهار رديف حاشيه است. حاشيه خارجي و حاشيه اصلي به روش واگيره اي انعكاسي و دو حاشيه داخلي به روش واگيره اي انتقالي (سرهم سوار) طراحي شده است.