سنجش وضعيت و رتبه بندي شهرستان هاي استان اردبيل به لحاظ دسترسي به خدمات و زيرساخت هاي بهداشتي - درماني

زمينه و هدف: در دسترس بودن متوازن و عادلانه نيروي انساني و تجهيزات و خدمات بخش بهداشت و درمان در نواحي مختلف جغرافيايي شرطي بنيادين و ضروري جهت افزايش سطح سلامت انسان ها و به تبع آن جامعه سالم است؛ چرا كه توزيع نامناسب و نابرابر خدمات و امكانات بهداشتي، هزينه مالي سنگيني را بر دوش جوامع تحميل كرده و با تداوم اين نابرابري ها، عقب ماندگي و كندشدن سرعت رشد جوامع را منجر خواهد شد. لذا هدف اين پژوهش سنجش وضعيت و رتبه بندي شهرستان هاي استان اردبيل به لحاظ دسترسي به خدمات و زيرساخت هاي بهداشتي- درماني بود. روش كار: تحقيق حاضر از نظر ماهيت، توصيفي- تحليلي و از نظر هدف، كاربردي بود. داده هاي مورد نياز از سالنامه آماري 1395 استخراج شده و از طريق كارشناسان شاغل در مراكز درماني استان و به روش نمونه گيري گلوله برفي تعداد 10 پرسشنامه تعيين ارجحيت تكميل شد. در اين راستا، جهت وزن دهي به شاخص ها، از مدل آنتروپي؛ جهت رتبه بندي برخورداري شهرستان ها، از مدل كوپراس؛ جهت سطح بندي شهرستان ها، از روش تحليل خوشه اي در قالب نرم افزار SPSS و جهت نمايش وضعيت برخورداري شهرستان ها، از نرم افزار ArcGIS، استفاده گرديد. يافته ها: نتايج نهايي مدل كوپراس بيانگر اين امر بود كه بيشترين ميزان دسترسي به خدمات و زيرساخت هاي بهداشتي- درماني در بين شهرستان هاي استان اردبيل، به ترتيب رتبه، شهرستان هاي اردبيل، مشگين شهر، خلخال، مغان، نمين، پارس‫آباد، بيله سوار، نير، كوثر و سرعين بودند و اينكه شهرستان هاي استان اردبيل در سه خوشه در حال توسعه، نسبتاً محروم از توسعه و محروم از توسعه قرار داشتند. نتيجه  گيري: در سطح كشوري، استان اردبيل از لحاظ دسترسي به خدمات و زيرساخت هاي بهداشتي- درماني در حد كمتر از متوسط يا در وضعيت نسبتاً محروم از توسعه قرار گرفته است. تفاوت در سطح و برخورداري در بين شهرستان‌هاي استان هم نشانگر عدم رعايت عدالت در توزيع شاخص‌هاي بهداشتي- درماني در سطح استان است.