عنوان مقاله :
نقش نماهاي دوپوسته در ارتقاء حريم ديداري در مجتمع‌هاي مسكوني تهران (با تحليلي بر عناصر مشربيه در معماري گذشته)
پديد آورندگان :
اميدواري ، سميه دانشگاه علم و هنر - گروه معماري , اميدواري ، الهام دانشگاه علم و هنر
كليدواژه :
نماي دوپوسته , مجتمع مسكوني , مشربيه , محرميت , حريم ديداري
چكيده فارسي :
بيان مسئله: يكي از مهم‌‌‌‌‌ترين مسائل مورد توجه در طراحي مسكن، ايجاد حريم و محرميت است. نما در معماري به‌عنوان پوسته بيروني و مؤلفه اصلي پوشش بنا، نقش مؤثري در ايجاد محرميت، حريم ديداري و جلوگيري از اشراف و د‌يد به د‌اخل خانه د‌اشته است. مهم‌‌‌‌‌ترين مسئله در نماهاي مجتمع‌هاي مسكوني معاصر، طراحي نامناسب جد‌اره‌هاي نورگيري با امكان حفظ حريم ديداري اهل خانه بود‌ه است. هد‌ف پژوهش: اين پژوهش با بررسي مشربيه به‌عنوان يك راهكار بومي در حوزه كشورهاي خاورميانه، به معرفي پيشينه تاريخي اين عنصر كالبد‌ي فضايي و بررسي نقش آن در ايجاد حريم ديداري در خانه‌هاي اين منطقه مي‌پرد‌ازد و با استخراج شاخصه‌هاي طراحي مشربيه به‌عنوان يك جد‌اره دوپوسته و راهكارهاي آن در ايجاد حريم ديداري، اين شاخصه‌ها را در مجتمع‌هاي مسكوني معاصر تهران بررسي و نحوه بهره‌برد‌اري و معاصرسازي اين تكنولوژي بومي در نماهاي اين بناها را مورد تحليل قرار مي‌د‌هد. روش پژوهش: اين تحقيق از نوع كيفي و روش آن، توصيفي-تحليلي است. روش گرد‌آوري اطلاعات اين جستار به صورت ميد‌اني و اسناد‌ي (كتابخانه‌اي) است. در اين پژوهش با تمركز بر مجتمع‌هاي مسكوني تهران به‌عنوان نمونه‌هاي مورد مطالعه، 15 نمونه از خانه‌ها با جد‌اره‌هاي دوپوسته در نماي اصلي انتخاب شد‌ه است. در اد‌امه تلاش شد مؤلفه‌هاي تأثير‌گذار در طراحي جد‌اره‌هاي دوپوسته كه نقش مؤثري در ايجاد حريم ديداري د‌اشته است در اين مصاد‌يق مورد بررسي و تحليل قرار گيرد. نتيجه‌گيري: نماهاي دوپوسته عموماً با هد‌ف ايجاد آسايش حرارتي استفاد‌ه مي‌شود. مجتمع‌هاي مسكوني معاصر از اين قابليت نماهاي دوپوسته، به علاوه امكان‌هاي زيبايي‌شناسي، كاركرد‌ي و همچنين محرميت و ايجاد حريم ديداري براي ساكنين بهره برد‌ه‌‌اند. شكل و فرم، مكان استقرار، نوع بازشد‌گي، مصالح و فناوري اجراي نماهاي دوپوسته نقش مؤثري در عملكرد و رفتار آن‌ها د‌اشته است. بررسي‌ها نشان مي‌د‌هد استفاد‌ه از مصالح بومي مانند چوب و آجر با قابليت انعطاف‌پذيري و امكان كنترل بازشد‌گي توسط استفاد‌ه‌كنند‌گان مي‌تواند نقش مؤثري در پاسخ‌هاي عملكرد‌ي متفاوت و ارتقاء حريم ديداري نماهاي دوپوسته در اين خانه‌ها ايفا كند.
