عنوان مقاله :
نقد زيباشناسي كانت در زيباشناسي آزمايشي: تحليلي نقادانه
پديد آورندگان :
چنگيزي ، پريسا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكدۀحقوق، الهيات و علوم سياسي , نوذري ، حسينعلي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج - دانشكدۀ علوم سياسي - گروه سياسي , صمدي ، هادي دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكدۀ حقوق، الهيات و علوم سياسي - گروه فلسفه
كليدواژه :
كانت , داوري زيباشناختي , زيباشناسي آزمايشي , زنگويل , كووا
چكيده فارسي :
بيان مسئله: از تأثيرگذارترين و مناقشهبرانگيزترين نظريات كانت در زيباشناسي، كه در كتاب «نقد قوه حكم» بيان شده، اين است كه داوري زيباشناختي را همزمان سوبژكتيو، و برخوردار از اعتبار همگاني ميداند. درعينحال كانت بر اين نكته تأكيد دارد كه ميان امر زيبا و امر مطبوع تفاوتي اساسي وجود دارد. اين سؤال مطرح است كه چگونه امري ميتواند هم سوبژكتيو باشد و هم برخوردار از اعتبار همگاني؟ و اينكه آيا تفاوت ميان امر زيبا و مطبوع بهروش تجربي قابلاثبات است؟ هدف پژوهش: هدف اين پژوهش به طور اخص بررسي پرسشهاي مذكور از ديدگاه متفكران معاصر زيباشناسي آزمايشي است. برخي از متفكران اين نحله به اعتبار همگاني داوري زيباشناختي و تفاوت ميان امر زيبا و امر مطبوع نقدهايي وارد كرده و به شيوه آزمايشي و تجربي در ابطال آن كوشيدهاند. درعينحال نيك زنگويل منتقد بهنام و برجسته حوزه زيباشناسي در دفاع از نظر كانت روشهاي بهكارگرفتهشده در زيباشناسي آزمايشي را فاقد روايي و پايايي ميداند. روش پژوهش: اين پژوهش با رويكردي كيفي به بررسي دو رويكرد تجربي كووا و زنگويل در خصوص زيباشناسي كانت ميپردازد. در بخش اول به نحوي مختصر نظر كانت معرفي ميشود. در بخش بعد برخي از مهمترين پژوهشهاي تجربي از جانب كووا كه در نقد نظر كانت عرضه شدهاند مطرح ميشود. سپس نقدهاي زنگويل بر كووا دستهبندي شدهاند تا در بخش نهايي بتوان نقدهاي او را تحليل كرد. نتيجهگيري: به نظر ميرسد پژوهشهاي تجربي را ميتوان براي فهم بهتر زيباشناسي كانت به كار گرفت و بنابراين برخلاف نظر زنگويل زيباشناسي آزمايشي مكمل زيباشناسي سنتي است و نه تلاشي ناكام براي كنارنهادن آن.