نقش ذهنيت طراح در بازنمود لايه‌هاي آثار معماري معاصر ايران با نگاهي به انديشۀ فرم نشانه‌دار دلوز

بيان مسئله: با به‌كارگيري نشانه‌شناسي به‌عنوان پارادايم نظري پسامدرنيسم در فرايند خلق اثر، معنا اهميت يافت، موردي كه در تحقيقات پيشين در نظر گرفته نشده بود. از نكات قابل بررسي در معماري معاصر ايران كم‌توجهي به وجوه معناشناختي در فرايند طراحي است كه ناديده‌گرفتن اين مهم موجب تضعيف ابعاد هويتي مي‌شود. «ژيل‌دلوز» با استمداد از نشانه‌شناسي پيرس به بيان روند شكل‌گيري محيط واقعي در سينما پرداخته است. وي قبل از تحقق محيط واقعي، جهان اوليه‌اي (پس‌زمينه) را ترسيم و براي آن دو مؤلفه قدرت و كيفيت را تبيين مي‌كند. وي شكل‌گيري محيط واقعي را نوعي فعليت مي‌پندارد كه حاصل كنش يك چيز با چيز ديگر است. اين مفاهيم در معماري به معناي الهام‌گرفتن طراح در ايده‌يابي از مؤلفه‌هاي پس‌زمينه مفاهيم و ويژگي‌هاي معماري سنتي و سپس انتخاب از ميان لايه‌هاي آن و در نهايت خلق اثر است. در پژوهش با توجه به انديشه‌هاي دلوز و مراجعه به نظرات پنج نفر از طراحان حرفه‌اي معاصر ايران، به ارزيابي فرايند شكل‌گيري آثارشان و نحوه انتخاب از ميان لايه‌هاي متن معماري و در نهايت تعيين نوع فرم دلوزي پرداخته شده است. هدف پژوهش: هدف اين پژوهش بررسي شيوه‌هاي طراحي معماران حرفه‌اي ايران، شناسايي مؤلفه‌هاي پس‌زمينه تأثيرگذار بر آن و شناخت نحوه بهره‌گيري از لايه‌هاي متن معماري در خلق اثر است.روش پژوهش: در اين پژوهش كيفي، گردآوري اطلاعات از طريق توصيفي-تحليلي و مطالعه مدارك مربوط به فرايند طراحي معماران، تجزيه و تحليل داده‌ها از روش «تحليل محتوا» با رويكرد «نشانه‌شناسي لايه‌اي» صورت گرفته است. نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از آن است كه معماران حرفه‌اي ايران در ايده‌پردازي از مفاهيم و ويژگي‌هاي معماري گذشته، الهام و سپس  با بياني نو از لايه‌هاي مختلف معماري به‌ويژه لايه تأويلي و زيباشناختي، درك عميق‌تر و متكثري از معنا را بيان و مفاهيم گذشته را در معماري امروز بازتاب مي‌كند.