بررسي اثر مقادير مختلف كود نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي مصرف نيتروژن دو رقم كينوا (Chenopodium quinoa Willd.) در استان خوزستان

يكي از راه هاي استفاده و بهره برداري از آب و اراضي شور استفاده از گياهان متحمل به شوري مانند كينوا است .مديريت عناصر غذايي مانند نيتروژن در خاك هاي شور مي تواند اثرات منفي شوري بر رشد و عملكرد گياهان را كاهش دهد. به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد، پروتئين دانه و كارايي مصرف نيتروژن دو رقم كينوا  (Chenopodium quinoa Willd.)در شرايط آبياري با زه‌آب مزارع نيشكر، آزمايش مزرعه اي در سال زراعي 98- 1397در شركت كشت و صنعت نيشكر ميرزا كوچك خان در جنوب غرب خوزستان به‌صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. چهار سطح كود نيتروژن شامل صفر (شاهد)، 75، 150 و 225 كيلوگرم در هكتار از منبع كود اوره به‌عنوان فاكتوركرت اصلي و دو رقم كينوا شامل تيتي كاكا و گيزاوان به‌عنوان فاكتوركرت فرعي در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل:ارتفاع گياه، قطر ساقه، تعداد گل‌آذين، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، كارايي مصرف نيتروژن و محتوي پروتئين دانه بود. نتايج نشان داد كه برهم‌كنش نيتروژن و رقم بر شاخص سطح برگ، تعداد گل‌آذين در بوته، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و پروتئين دانه معني دار بود. بيشترين ارتفاع گياه، قطر ساقه و شاخص سطح برگ در نتيجه كاربرد تيمار 225 كيلوگرم نيتروژن در هكتار حاصل شد. بيشترين عملكرد دانه در رقم گيزاوان (2363 كيلوگرم در هكتار) در سطح 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به‌دست آمد و پس از آن كاهش يافت، امّا در رقم تيتي‌كاكا بيشترين عملكرد دانه (2372 كيلوگرم در هكتار) در سطح 225 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به‌دست آمد و واكنش آن تا بالاترين سطح كود نيتروژن به‌صورت خطي بود. بيشترين مقدار پروتئين دانه در رقم گيزاوان با كاربرد 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار حاصل شد كه 138 درصد بيشتر از شاهد بود. بر اساس نتايج به‌دست آمده، رقم گيزاوان كينوا مي تواند انتخاب بسيار مناسبي براي زمين هاي شور و كم بازده در جنوب استان خوزستان باشد.