عنوان مقاله :
گل و مرغ ايراني؛ تداوم تقدس بخشي از ايران باستان تا دوران اسلامي با تأكيد بر حضرت محمد(ص)
پديد آورندگان :
سواري ، محمد دانشگاه هنر - دانشكده هنرهاي كاربردي - گروه صنايع دستي , شيخي ، عليرضا دانشگاه هنر - دانشكده هنرهاي كاربردي - گروه صنايع دستي
كليدواژه :
گل و مرغ , گل سرخ , ميترا , حضرت محمد (ص) , خروس
چكيده فارسي :
گل و مرغ در كتب قرآن و ادعيه مذهبي از صفوي مورد توجه جدي قرار گرفت؛ اگرچه سبقه آن را ميتوان در قبل اسلام پيگيري نمود. آنچه گل سرخ (محمدي) را براي هنرمندان پر اهميت كرد نسبت آن با حضرت محمد (ص) در سخنان اديبان و شعراست. هدف، بررسي چگونگي تداوم سنتهاي تصويري ايران باستان تا انتزاع گل سرخ است. بنابراين استحاله سنن تصويري ايزدان دوران باستاني ايران در گل سرخ دوره اسلامي به عنوان حضرت محمد (ص) چه سيري را پيموده و هويت مرغ در اين هنر چيست؟ در چارچوب نظري اين پژوهش كيفي و رويكرد پژوهش توصيفي- تحليلي است و از نظر هدف در دسته اهداف كاربردي قرار ميگيرد. در بررسي جامعه آماري آثاري مدنظر است كه حداقل يك ويژگي مشترك يعني گل ومرغ را داشته باشد. ريشه گل ومرغ خصوصاً گل سرخ (گل محمدي) در روايت معراج گنجانده شده است. گل ومرغ در كتب قرآن و ادعيه مذهبي از صفوي مورد توجه جدي قرار گرفت؛ اگرچه سبقه آن را ميتوان در قبل اسلام پيگيري نمود. آنچه گل سرخ (محمدي) را براي هنرمندان پر اهميت كرد نسبت آن با حضرت محمد (ص) در سخنان اديبان و شعراست. هدف، بررسي چگونگي تداوم سنتهاي تصويري ايران باستان تا انتزاع گل سرخ است. بنابراين استحاله سنن تصويري ايزدان دوران باستاني ايران در گل سرخ دوره اسلامي به عنوان حضرت محمد (ص) چه سيري را پيموده و هويت مرغ در اين هنر چيست؟ در چارچوب نظري اين پژوهش كيفي و رويكرد پژوهش توصيفي- تحليلي است و از نظر هدف در دسته اهداف كاربردي قرار ميگيرد. در بررسي جامعه آماري آثاري مدنظر است كه حداقل يك ويژگي مشترك يعني گل ومرغ را داشته باشد. ريشه گل ومرغ خصوصاً گل سرخ (گل محمدي) در روايت معراج گنجانده شده است. در روايات گوناگون چكيدن عرق پيامبر را محل رويش اين گل ميدانند و عطر خوش آن را به عطرخوش پيامبر و زيبايي و رنگ سرخ گون و صورتي آن را به زيبايي پيامبر تشبيه كردهاند. در سفر معراج پيامبر خروس سپيدي را ميبيند كه پايش بر زمين و سرش تا عرش آمده است. در روايت پيش از اسلام پيام آور ميترا خروس بود و با سروش ديو بيكاري را دور ميكنند. استحاله معنايي ميترا، نيلوفر و خروس در ايران باستان به دوره اسلامي با محمد (ص)، گلسرخ و مرغ قابل تبيين است. هنرمندان صفوي تا قاجار دست به انتزاع و چكيده نگاري نقش گل سرخ به عنوان نماد حضرت محمد (ص) زده تا سنن و تعلقات مذهبي خود را به تصوير كشند.در روايات گوناگون چكيدن عرق پيامبر را محل رويش اين گل ميدانند و عطر خوش آن را به عطرخوش پيامبر و زيبايي و رنگ سرخ گون و صورتي آن را به زيبايي پيامبر تشبيه كردهاند. در سفر معراج پيامبر خروس سپيدي را ميبيند كه پايش بر زمين و سرش تا عرش آمده است. در روايت پيش از اسلام پيام آور ميترا خروس بود و با سروش ديو بيكاري را دور ميكنند. استحاله معنايي ميترا، نيلوفر و خروس در ايران باستان به دوره اسلامي با محمد (ص)، گلسرخ و مرغ قابل تبيين است. هنرمندان صفوي تا قاجار دست به انتزاع و چكيده نگاري نقش گل سرخ به عنوان نماد حضرت محمد (ص) زده تا سنن و تعلقات مذهبي خود را به تصوير كشند.
عنوان نشريه :
رهپويه هنر - هنرهاي تجسمي
عنوان نشريه :
رهپويه هنر - هنرهاي تجسمي