تداوم و دگرگوني در نظام ضرب سكه از فروپاشي ايلخانان تا پايان حكومت تيموريان در قلمرو شرق ايران

نظام پولي و ضرب سكه در دورۀ فروپاشي ايلخانان و تيموريان نشان دهندۀ تداوم ديوانسالاري ايراني توأم با فرهنگ و سنت مغولي - تركي است . برخي مؤلفه هاي اين نظام پولي مانند واحدهاي پولي ،القاب و عبارت و نوشته ها استمرار داشته اند ،اما مواردي دچار تغيير و دگرگوني شده اند.تجقيق حاضر مي كوشد به اين سوال پاسخ دهد،باتوجه به تحليل ومقايسه مسكوكات دوران مورد پژوهش،روند تداوم و دگرگوني ايجاد شده چگونه بوده واقدام هاي انجام گرفته از سوي سلاطين و حاكمان موجب چه تحولاتي در اين نظام شده است؟يافته هاي پژوهش با بهره گيري ازروش تاريخي ،مبتني بر رويكرد توصيفي- تحليلي و بااستفاده از منابع تاريخي و سكه هاي موجود در موزه‌ها و تصويرها وكاتالوگ هاي در دسترس،حاكي از آن است كه نظام ضرب سكه حكومت هاي محلي طغاتيمور و سربداران در قلمرو شرق ايران برپايۀ فلز طلا ،نقره و مس  تداوم يافته است،در زمينه خط و نقش ها ،لقب ها ، برخي شعارهاي مذهبي و درج نام چهار خليفه از عهد ايلخاني و تراز سني آنان تبعيت كرده است ، به استثناي دوره علي مويدكه غالب نوشته ها و عبارات سكه ها مانند سكه هاي اولجايتو، با تراز شيعي ضرب شده اند، آوردن نام دوازده امام  وآيات مذهبي از ويژگي هاي مهم سكه هاي دورۀ علي مويد است. در نظام ضرب سكۀ دورۀ تيموريان ، واحدهاي پولي دينار،تومان ، درهم و ميري  همانند دورۀ ايلخانان استمرار مي يابد ،ليكن واحدهاي پولي تنكه ،كپكي و شاهرخي نيزبا معيارهاي متفاوت متداول بود .درخصوص استفاده از خط و زبان تركي توام با خط عربي وفارسي ، برخي نقش ها  و عبارت هاي روي سكه ها دگرگوني هايي ايجاد شده است.