گونه شناسي فريب هاي نفس اماره؛ چيستي و راه‌هاي مقابله با آن از منظر آيات و روايات

فريب‌هاي نفس عبارت‌اند از حيله‌گري‌هايي كه نفس در حق خود انجام مي‌دهد و باعث دور شدن انسان از فضاي واقعيت شده، واقعيات را در درون خود، طور ديگري جلوه مي‌دهد. اين فريب‌كاري معضل بزرگ انسان در سلوك فردي و اجتماعي انسان است. هدف پژوهش كمك به حل اين معضل بزرگ از طريق شناخت دقيق انواع اين فريب ها و راهيابي به راهكارهاي كارآمد براي مقابله با تك‌تك آن‌هاست. به همين جهت از روش تحليلي و برداشت فقهي از منابع قرآني و روايي استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان داد فريب‌هاي نفس در بدي‌ها و خوبي‌ها شكل‌هاي گوناگوني مانند تسويل، مبادرت، وسوسه، تسويف و استصعاب به خود مي‌گيرند كه مي‌توان راهكارهايي بينشي(شناخت خدا، شناخت نفس اماره)، گرايشي(تقويت محبت به خدا و اولياء او، كم كردن محبت و وابستگي به دنيا، ترس از خدا) و عملي(يادآوري مستمر، مخالفت عملي با خواسته‌هاي نفس، نيرنگ با نفس و ياري‌گرفتن از خدا) را براي مقابله با آن‌ها تجويز كرد.