مهمترين ويژگيهاي مشرب عرفاني روزبهان(با تكيه بر عبهرالعاشقين)

روزبهان بقلي عارفي جمال پرست است. موضوع اصلي اين پژوهش بررسي و تحليل مهم ترين ويژگي‌هاي مشرب عرفاني او است و به طور دقيق بر يافتن پاسخ اين پرسش متمركز است كه: روزبهان درباره ي رابطه ي انسان با خداوند و هستي چگونه مي انديشد كه منجر به تمركز مشرب عرفاني اش بر «كشف و شهود»، «عشق» و «رجا» مي شود؟ براي رسيدن به پاسخ با رويكردي محتوامحور و با تمركز بر مفاهيم بنيادين «خدا»، «انسان» و «هستي» به تحليل عبهرالعاشقين پرداخته‌ايم. نتيجه پژوهش نشان مي دهد كه مشرب عرفاني او بر محور «ازليت» شكل گرفته است. او به دو نوع تجلي ذاتي و فعلي معتقد است كه اولي منجر به پديدآمدن مفاهيم قديم و ديگري منجر به پديدآمدن حادث مي شود. ازليت در نگاه روزبهان  با زيبايي و نور درك مي‌شود و زيبايي حادث و قديم رابطه­اي استعاري دارند. تمام وجوه اين رابطه در اصطلاح «التباس» گرد آمده است. اما همين مفهوم نيز مبتني بر ساحت «خيال» انسان است كه درنهايت مشرب عرفاني كشف گونه روزبهان را پديد مي آورد كه با دو مفهوم اساسي «عشق» و «رجا» شناخته مي شود. زبان پراستعاره او نيز متاثر از همين رابطه‌ي استعاري ازل و حادث است و شاهدي بر تأثر عميق زبان  عارف از مباني معرفت شناختي اوست.