عوامل خطر و محافظت كننده پيش بين مصرف مواد در پسران نوجوان ايراني

سوء مصرف مواد يكي از چالش هاي پيش روي پسران نوجوان است. هدف از اين پژوهش، بررسي عوامل خطر و محافظت كننده همبسته با مصرف مواد در پسران نوجوان ايراني بود. داده ها با استفاده از روش مرور نظام مند در چهار پايگاه داده اي سيويلكا، نورمگز، پايگاه اطلاعات علمي (SID)، و پايگاه اطلاعات علمي ايران مورد جستجو قرار گرفتند و 246 مدرك يافت شد. بيست مطالعه فارسي كه با روش همبستگي عوامل خطر و محافظت كننده فردي، خانوادگي، اجتماعي و زيستي مرتبط با مصرف مواد روان گردان در پسران نوجوان را در بيست سال گذشته در جامعه ايراني مورد بررسي قرار داده بودند واجد معيارهاي شمول اين پژوهش بودند. 20 متغير به عنوان عوامل خطر و 26 متغير به عنوان عوامل حفاظت كننده از مصرف مواد شناسايي و گروه بندي شدند. در بين متغيرهاي شناسايي شده، 4 متغير، همبستگي قوي، 35 متغير همبستگي متوسط و 7 متغير همبستگي ضعيف با متغير ملاك مصرف مواد داشتند. در بين عوامل خطر، خودبيگانگي تحصيلي، هيجان خواهي و هيجان­هاي منفي و در بين عوامل محافظت كننده، رفتار جامعه پسند، تاب آوري و كاركرد خانواده بالاترين همبستگي را با متغير ملاك مصرف مواد داشتند. تحليل يافته ها نشان دادند فراواني و شدت تجارب هيجاني، بويژه هيجانات منفي مثل غم و خشم و راهبردهـاي تنظيم آنها همبستگي قوي با متغير ملاك مصرف مواد در پسران نوجوان ايراني دارند.